Navigation Menu+

HELLENIC SCULPTURE: Y. CHALEPAS AND M. TOMBROS

Posted on Jun 20, 2017 | 0 comments

 

IN THIS WEBPAGE OF HELLENIC POETRY THE WRITINGS OF ANASTASIOS DRIVAS WILL TRAVEL US TO VARIOUS PLACES.

WE WILL START WITH HIS ESSAY: SCULPTURE IN 100 YEARS (1830-1930), PUBLISHED IN PROTOPORIA IN MAY 1930.

IT WILL TAKE US TO TINOS AND ANDROS AND TO THE SCULPTURE OF HALEPAS AND TOMBROS.

 


 

1. YANNOULIS CHALEPAS

 

The Sleeping Female at the tomb of Sophia Afentaki at the First Cemetery of Athens.

Image result for chalepas sculptor

 

Yannoulis Chalepas was the most notable sculptor of modern Greece and his work has been influencing young sculptors in Greece and abroad.

Chalepas’s work is divided in three periods. The first period, 1870-1878, covers the years of his youth and later mental illness. The second period, 1902-1930, covers the years he lived and worked in Tinos after his comeback from the mental institution in Corfu. The third period covers the years he lived and worked in Athens, between 1930 and 1938.

Chalepas was born on August 14th, 1851 in Tinos. His father John ran a large family business of sculpting marble together with Yannoulis’s uncle. His parents motivated him to become a merchant. However, Yannoulis decided to study sculpting.

During the years 1869 to 1872, he studied at the School of Arts in Athens. In 1873, he left for Munich, under a scholarship of the Panhellenic Holy Foundation of the Evangelistria of Tinos, to continue his studies at the Munich Academy of Fine Arts.

During his years in Munich, he exhibited his works and received awards for The Tale of Beauty and Satyr playing with Eros.

In 1876, he returned to Athens and opened his own laboratory. In 1877, he completed his work Satyr playing with Eros in marble and in the same year he started working on his most renowned sculpture, the Sleeping Female at the tomb of Sophia Afentaki at the First Cemetery of Athens.

In 1877, Chalepas suffered a nervous breakdown caused by no obvious reason. He began destroying some of his sculptures and made several suicide attempts. His parents sent him on a trip to Italy to recover, but the treatment he followed later proved to act only temporarily. Following his return to Greece, he started showing symptoms again.

Due to the deterioration of his mental health, doctors diagnosed him with dementia in 1888 and following his parents’ decision, he was committed to the Mental Hospital of Corfu.

In 1901, Chalepas’s father died and one year later, his mother together with Yannoulis relocated to Pyrgos on the island of Tinos. He compulsively destroyed all his works or so did his mother because she thought sculpting was the cause of his son’s illness.

When his mother died in 1916, Chalepas had already cut ties with his art. He was living in poor conditions grazing sheep. However, he later found the courage to start sculpting again. The means he had in his possession were poor, but he started creating with persistence to make up for the lost time.

In 1923, Thomas Thomopoulos, a Professor at the National Technical University of Athens and a fierce admirer of Chaleopas, copied several of the sculptor’s works in plaster and later exhibited them at the Academy of Athens in 1925. Thanks to this exhibition, Chalepas received the Academy’s Award for Excellence in Arts and Letters in 1927.

In 1928, a second exhibition with his works was organized at the Art Asylum and in 1930 the artist decided to relocate to Athens, where he died on September 15th, 1938. ELLINES.COM

 

MEDEA

Medea - Yannoulis Chalepas

 Η ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΣΤΑ ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ (1830-1930)

[…] Και αν εξαιρέσουμε τα τελευταία έργα του Χαλεπά, «τα μετά τη σιωπή του», όπως τα ονόμασα σε σχετικό μου άρθρο, «Το παραμύθι της Πεντάμορφης», «Η Αθηνά» και άλλα, και το διαρκώς εξελισσόμενο έργο του Τόμπρου η γλυπτική μας εμφάνιση περιορίζεται […]

Την ώρα τούτη η γλυπτική αντιπροσωπεύεται από μερικά ταλέντα. Είναι ανάγκη να τα αναφέρω; Το νεκροταφείο και οι δημόσιοι κήποι ας αποθανατίσουν το όνομα τους. […] Εγώ θα περιορισθώ να σημειώσω το όνομα ενός τεχνίτη του γλύπτη Μ. Τόμπρου. Ο τεχνίτης αυτός έχει έργο σύγχρονο, με αντίληψη προχωρημένη.

Έτσι εγώ βλέπω τη γλυπτική, στα εκατό χρόνια που περάσανε. Και περάσανε τόσο άγονα για μια τέχνη! που η αλήθεια της, περισσότερο από κάθε άλλη πηγάζει απ’ ευθείας απ’ το φως κι’ απ’ το έδαφος ετούτο που είνα απόλυτα πλαστικό […]

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΔΡΙΒΑΣ, ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ, ΤΧ. 5 (ΜΑΙΟΣ 1930), Σ. 147

 

Detail from the work “The Tale of Beauty”

Detail from the work "The Tale of Beauty" - Yannoulis Chalepas

 

Thought

Yannoulis Chalepas · 1933

 

Thought - Yannoulis Chalepas

 

Oedipus and Antigone

Yannoulis Chalepas · 1930

Oedipus and Antigone - Yannoulis Chalepas

 

 

 

Resting

Yannoulis Chalepas · 1931

Resting - Yannoulis Chalepas

 

 

Satyr plays with Eros

Yannoulis Chalepas · 1877

Satyr plays with Eros - Yannoulis Chalepas

 

 

Little relaxer

Yannoulis Chalepas · 1935

Little relaxer - Yannoulis Chalepas

 

Works from the 19th century to the present are finally on permanent display

glyptotheque.jpg

Yannoulis Chalepas (1851-1938) created ‘Satyr Playing with Eros’ in 1877.

In a country whose ancient civilization has left behind masterpieces of sculpture, it makes sense that sculptors feature among the greatest names in the history of modern Greek art.

The artists who occupy a central position in the history of Greek art include: Pavlos Prosalentis, who is considered to be the first sculptor to work in an academic style at the beginning of the 19th century; Yannoulis Chalepas, a truly unique talent and personality; Dimitrios Filippotis and his classicizing yet realistic depiction of the human figure; Costas Dimitriadis with his Rodin-like style; and, later, Thanassis Apartis and Christos Kapralos.

Yet until recently no Greek museum had a special section on Greek sculpture.

The National Sculpture Gallery (also known as the National Glyptotheque) of the National Gallery fills in that missing gap. The gallery opened recently at the renovated premises of the Goudi Military Park. The project was funded by the Stavros Niarchos Foundation.

In one of the two 19th century buildings (former stables which served the Greek army), a permanent display traces the history of Greek sculpture from the traditional marble sculptures produced in Tinos (they were part of the architecture of buildings) to the present.

The first part of the display that chronologically reaches the postwar period is the strongest.

Chalepas’s sculptures stand out and the stylistic shift of his art over the years is impressive.

The influence of his teacher, Leonidas Drosis, one of the most important neoclassical Greek sculptors, is evident in “Satyr Playing with Eros” or in the “Reposing” female figure, the famous tomb sculpture for which Chalepas is known.

The first phase of his work ends when the artist was hospitalized in 1888 at Corfu’s psychiatric clinic, a period which lasted 15 years. Chalepas did not start systematically working again until 1916, when he began producing sculptures of raw surfaces and a half-finished, primitivizing effect. A selection of those sculptures is included in the exhibition and shows the full range of this great artist’s talent.

While Chalepas chose mostly subjects taken from Greek antiquity, other artists working at the time began to distance themselves from allegorical themes. The sculpture of a “Woodcutter” by Dimitrios Filippotis or “Child with a crab” by Giorgios Vroutos are classical in style yet their subject matter has an analogy with realism in painting.

The 20th century

Beginning in the interwar period, some of the most important Greek sculptors came to prominence.

They include: Christos Kapralos, who anticipated modernism; Thanassis Apartis, who was a pupil of Antoine Bourdelle in Paris; and Michalis Tombros, whose work carries the influence of Aristide Maillol.

Kapralos and Memos Makris were artists who helped pave the way for abstraction, which, just as with painting, was established in the postwar period.

This is where the exhibition at the National Gallery’s Glyptotheque becomes more fragmentary and weaker.

Overall, however, the display gives a general impression of the course of Greek modern sculpture.

Three sculptures ill-positioned at the entrance of the building are by international artists.

“La therapeute” by Rene Magritte was donated to the National Gallery by Alexandros Iolas in 1971. Antoine Bourdelle’s “Head of Apollo” is a recent acquisition. “The Bird” is by the Spanish contemporary architect Santiago Calatrava, who was commissioned for several projects during the Athens Olympics and, before that, had a retrospective show of his work at the National Gallery.  HOMEBOY

 

Venus

Yannoulis Chalepas · 1931

 

Venus - Yannoulis Chalepas

 

 

Beauty (cast from the family tomb of Wisdom Afentaki in the First Cemetery of Athens)

Yannoulis Chalepas · 1878

Beauty (cast from the family tomb of Wisdom Afentaki in the First Cemetery of Athens) - Yannoulis Chalepas


Γιαννουλης Χαλεπας Γλυπτης

 

 


 

Yannoulis Chalepas: A Sculptor’s Portrait (2016)  IMDB

A documentary which presents the work of the Greek sculptor Yannoulis Chalepas (1851-1938), featuring the course and evolution of his art, beginning with the skillfully crafted academic works of his first artistic period to arrive at the mature works of the last twenty years of his life. The film aims to a rounded and demystified approach towards Chalepas’ work, without neglecting the reference to important aspects of his life, that played a definitive role in the shaping of his art.

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς της Τήνου- Ο Καλλιτέχνης


 2. MICHALIS TOMBROS

 

Image result for Tombros SCULPTURE

 

 

Στον τάφο του τοποθετήθηκε με δική του φροντίδα, περασμένο στο μάρμαρο από το στενό του συνεργάτη Λευτέρη Γυφτόπουλο,το αντίγραφο ενός από τα σημαντικότερα έργα του, της Πεπλοφόρου Καθήμενης Γυναίκας (Επιτύμβιου Συμβόλου ή Επιτάφιου), για να δείχνει έτσι ότι ο γλύπτης ζει στο αιώνιο υλικό που αγάπησε και δούλεψε μέχρι το τέλος του

 

Related image

Μια πιο ελεύθερη,σχεδόν ποιητική,προσωπογραφία του Τόμπρου που έγραφε πιο νωρίς ο Κωστής Παλαμάς έχει τη θέση της εδώ, γιατί ο ποιητής καταδύεται στην ψυχή του νέου τότε καλλιτέχνη: “Βλέπει προς ύψη οριζόντων. Με την κεφαλήν προς τα άνω, εντόνως,σχεδόν αποτόμως ορθουμένην, με πρστεταμένον το στήθος και όταν ακόμη σας ατενίζη, δεν σας παρατηρεί ακριβώς ειπείν· φαίνεται συχνά πυκνά ως να απασχολή την προσοχήν του υπεράνω ημών κάποιος κόσμος ιδεών, μη συμπυκνωθείς ακόμη, και ως εν καταστάσει φωτονεφέλης διατελών ρέπει προς την συζήτησιν, έτοιμος είνε προς αντίρρησιν· δεικνύει αντιπάθειαν προς τα αισθητικά εκ του προτέρου δόγματα, από τον φόβον ότι ταύτα δύνανται μάλλον επιβλαβώς να ενεργήσουν επί του καλλιτέχνου και να δεσμεύσουν την ελευθέραν ανάπτυξιν της ι&ιοφυίας· και όμως ο φόβος ούτος δεν είνε, ακριβώς ειπείν, ή τρόπος εκδηλώσεως της ιδεολογικές τάσεως του καλλιτέχνου. Ενθυμίζει και ο τρόπος ούτος, πλην άλλων, πόσον, και ανέκαθεν, και επί των ημερών ημών εντονώτερον ίσως, ο δημιουργικός νους και το κριτικόν πνεύμα συνυπάρχουν και συνεργάζονται, όσον και αν έχουν αμφότερα τα στοιχεία ταύτα αρκούντως καθαράν συνεί&ηοιν της συνυπάρξεως και της συνεργασίας ταύτης” .

Ο ΓΛΥΠΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΡΟΜΠΟΣ, ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, 1996

Michalis Tombros, Portrait Bust of the Poet Kostis Palamas, 1915, erected in the city of Pafos, Cyprus, 1950

Image result for Tombros SCULPTURE

Michael Tombros (or Michalis Tombros, Greek: Μιχάλης Τόμπρος, 12 November 1889 – 28 May 1974) was a Greek sculptor who was influential in introducing avant-garde styles into Greece.

Michael Tombros was born in Athens in 1889, son of a marble sculptor from Korthio, Andros island. He attended the Athens School of Fine Arts from 1903 to 1909. He studied sculpture with Georgios Vroutos and Lazaros Sochos, and drawing with Dimitrios Geraniotis, Alexandros Kalloudis and Georgios Jakobides. He also worked at the marble sculpture workshop of N.M. Perakis. In 1910 he set up his own studio in Athens. In 1914 he obtained a scholarship from the estate of George Averoff which let him study at the Académie Julian in Paris under Henri Bouchard and Paul Landowski.

Michael Tombros returned to Athens in 1919 and was appointed temporary professor of Sculpture in Architecture at the National Technical University of Athens (NTUA), while continuing to travel and to undertake commissions. He resigned from the NTUA in 1923 due to its opposition to establishment of a war museum. In 1925 he returned to Paris, where he stayed until 1928 with a workshop in Montparnasse. There he met artists such as Georges Braque and Pablo Picasso. During this period he was active in exhibitions and experimented with avant-garde techniques after encountering them for the first time.

After returning to Greece, between 1933 and 1934 Tombros published 20ός Αιώνας (20th Century), an influential magazine on the visual arts. The magazine was large, well printed in black and white, with a colored cover. It was the first purely pictorial magazine in Greece, covering a range of international subjects and including criticism and commentary by artists and intellectuals such as Le Corbusier, Fernand Léger, Christian Zervos, Nikos Hadjikyriakos-Ghikas and Zacharias Papantoniou. Tombros was a full professor of sculpture at the Athens School of Fine Arts from 1938 to 1960, and a director of the school from 1957 to 1959. In 1943 he was appointed Director of Fine Arts at the Ministry of Education. He was elected a member of the Academy of Athens in 1968. Michael Tombros died on 28 May 1974.

Sculptures by Michael Tombros were exhibited in major solo and group exhibitions including the Salon des Artistes Francais, Salon des Tuileries and Salon des Independants in Paris, the 1937 Exposition Internationale des Arts et Techniques dans la Vie Moderne in Paris, the Venice Biennale (1934, 1938 and 1956), and the São Paulo Art Biennial (1955). He played an important role in encouraging development of avant-garde art in Greece, and experimented with abstraction, cubism and surrealism. However, he was not always successful in his experiments, and often followed a more conventional academic style with commissioned works. The Municipal Art Gallery of Ioannina holds examples of his sculpture. WIKIPEDIA

 DECISIVE MOMENT 1946,  PHYSICAL DIMENSIONS

Image result for Michalis Tombros

 TROPICAL SHAPE, 1960

Image result for Tombros SCULPTURE

( . . . ) 0 χαραχτήρας του Μ. Τόμπρου, είνε ζυμωμένος μ’ ανήσυχη δυναμικότητα. Από το “μαντρακά” του πατέρα του, γνωστού μαρμαρά, πήρε την ε ι λ ι κ ρ ί ν ε ι α , τ ην αφέλεια στην έκφραση και την επιμονή. Από τη λευκότητα των όγκων της Άνδρου, πήρε την ισορροπία και την αντιπάθεια του για το “μουτζούρωμα”του λευκού μαρμάρου. Από την Αθήνα,πήρε την επαναστατική ανησυχία και τη μανία της αναζήτησης και της περιπέτειας και την αγάπη της κοσμικής συναναστροφής.

( . . . ) Αν αίφνης του πη κανείς πως αν πήγαινε με τα πόδια στο Μαραθώνα, θα βοηθούσε μια ιδέα καλλιτεχνική σύμφωνη με τ ι ς αντιλήψεις του, θα πήγαινε ευχαρίστως.

Πιστεύει σε μια ιδέα με φανατισμό και συνείδηση. Κι’αυτό, βέβαια, είνε προς τιμή του.’Ενας άλλος στη θέση του, θ’ άφηνε την πρωτοπορία και θα προσπαθούσε να κάνη ό,τ ι αρέσει στους πολλούς, ό,τι χρειάζεται για να πλουτίση. Ο Τόμπρος όμως προσπαθεί να επιβάλη τις ιδέες του, ν’ ανοίξη νέους δρόμους στη σύγχρονη ελληνική γλυπτική. «Ερευνά, πειραματίζεται, αναζητεί »Έχει τη φιλοδοξία της προόδου .

Στο χαρακτηρισμό αυτό ο Καλλονάς, ξεκινώντας από τα εξωτερικά φυσιογνωμικά γνωρίσματα του Τόμπρου, διαγράφει με εύστοχο τρόπο και τον άνθρωπο, μένοντας σε αρετές του, όπως η δυναμικότητα, η ειλικρίνεια, η ανυστεροβουλία,η επιμονή. Πάντα φιλέρευνος και ανήσυχος, χωρίς ν’ αποφύγει όμως και την κοσμική ζωή, ο Τόμπρος παρουσιάζεται εκρηκτικός και πληθωρικός σαν άνθρωπος. Τον διακρίνουν ακόμα η  ανίδιοτέλεια και η υπομονή, η εργατικότητα και η καρτερία, η αδιάκοπη αναζήτηση και ο πειραματισμός προς κάθε κατεύθυνση.

Ο ΓΛΥΠΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΡΟΜΠΟΣ, ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, 1996

SEATED WOMAN PARIS, 1926

Image result for Michalis Tombros

RETURN TO EARTH, 1961

 Tombros Michael
(1889 Athens – 1974 Athens)

His first contact with sculpture was in the workshop of his father, who was a marble sculptor. In 1903, he enrolled in the School of Arts, where he studied sculpture with Georgios Vroutos and for a short while with Lazaros Sochos. He also attended the drawing courses of Dimitrios Geraniotis, Alexandros Kalloudis and Georgios Iakovidis, while at the same time he worked at N.M. Perakis’s marble sculpture workshop. Graduating from the Athens School of Arts in 1909, he established his own studio in Athens a year later. In 1914, on scholarship from the Georgios Averoff Estate, he went to Paris, where he studied at the Academie Julian with Henri Bouchard and Paul Landowski. After his return in 1919, he was appointed visiting professor at the Department of Plastic, School of Architecture, National Technical University of Athens. He travelled, among other places to Olympia, where he studied the Zeus temple sculptures, and Paris. In 1925, he visited Paris for the fourth time and stayed until 1928. During this sojourn in the French capital he had a busy exhibition agenda and was also especially creative, as he first came into contact with the avant-garde. During 1933-1934, he published “20ός Αιώνας” [20th Century], the first magazine focusing on the visual arts in Greece. In 1938, he was appointed regular professor at the 2nd Workshop of Sculpture of the Athens School of Fine Arts, where he taught until 1960 and was director from 1957 to 1959. In 1967, the Academy of Athens awarded him the Excellence of Arts and the following year elected him a member.

His work was presented in Greece and international solo and major group exhibitions, among them exhibitions with the “Omada Techni” [Art Group], the Salon des Artistes Francais, the Salon des Tuileries and the Salon des Independants in Paris, the 1937 Paris International Exhibition, the Biennale of Venice in 1934, 1938 and 1956, and the Sao Paulo Biennale in 1955. In 1959, a retrospective exhibition of his work was mounted at the American Information Service premises and at the Hellenic American Union in 1972.

Michalis Tombros had a major contribution to Modern Greek sculpture. Through the publication of “20th Century” and a wealth of articles in the daily and periodical press as well as his teaching activity at the School of Fine Arts, he helped disseminate avant-garde movements in Greece. His creative career was characterized by a remarkable dualism. While always remaining anthropocentric, he created free works, particularly of female figures, mainly reflecting Aristide Maillol’s plastic style, and commissioned works, in which he generally adopted an approved academic style. On the other hand, his desire to join the avant-garde movements led him to all kinds of experimentations. Thus, he created works in an abstract vein, with Cubist and Surrealist influences, focusing on animal and vegetable forms as well as creatures of his imagination or strange forms. NATIONAL GALLERY

Image result for Tombros SCULPTURE

 

Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, ο οποίος άργησε βέβαια να καταλάβει τη γλυπτική του Τόμπρου, αλλά από τη στιγμή που διέγνωσε την αξία της υπήρξε ενθουσιώδης, παρατηρεί: “Ο Μιχαήλ Τόμπρος, ο οποίος συνεπλήρωσε τας σπουδάς του και ηργάσθη και ε ς Παρισίους συγκεντρώνει κατ’ εξοχήν ε ι ς το έργον του τας τάσεις της συγχρόνου γλυπτικής. Επωφελήθη του πλαστικού πλούτου, τον οποίον η σύγχρονος γλυπτική, ανωτέρα κατά τούτο της συγχρόνου ζωγραφικής, επανεύρε, κάνοντας να αναλάμψη μετά πολλάς ακαδημακάς μεταβολάς το ιδεώδες του σχήματος, Η γλυπτική του ε ί ν α ι φωτεινή, τα ευρέα σχήματα της εκτίθενται άνευ επεισοδίων εις τας θωπείας του φωτός το οποίον τας πλημμυρίζει και όλη η παραγωγή του άλλωστε αρκετά ποικίλλουσα υπακούουν εις τας

επιτακτικάς ανάγκας ρυθμού ησύχου και απλότητος αδυσώπητου. Η σταθερά αύτη σύλληψις του επέτρεψε να δημιουργήση γυμνά,γυναίκας ωραίας και γονίμους, γνησίους εφήβους και τα αγαλματίδια των, εις τα οποία ενασκεί το χαρούμενο παιχνίδι των ρυθμών, είναι πλήρη από χυμόν. Απολαμβάνομεν εις όλα αυτά αυτήν την ωριμότητα εις την οποίαν τείνει η πλαστική υπό την ώθησιν της υγιούς τέχνης του MAILLOL. Αλλ’ αφού διηύρυνε τας ιδέας του- δια της εργασίας, επιδιώκων την πληρότητα του σχήματος και εργαζόμενος προς την αρχιτεκτονικήν κατεύθυνσιν του όγτιου ο κ. Τόμπρος είναι εις εκ των συγχρόνων καλλιτεχνών, οι οποίοι πιστεύουν εις το στυλ των”.

Ο ΓΛΥΠΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΡΟΜΠΟΣ, ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, 1996, ΣΕΛ. 53.

STUDY FOR THE STATUE OF MACEDONIA, 1950

Image result for Michalis Tombros

DECORATIVE MASK, PARIS 1928,  COPPER

 

Michalis Tombros, Decorative mask, Paris 1928, copper

 

Η ελληνική γλυπτική του 20ού αιώνα ευτύχησε να έχει έναν πραγματικά ταλαντούχο και πληθωρικό γλύπτη, τον Μιχάλη Τόμπρο (1889-1974), ο οποίος στην πρώιμη περίοδο της καριέρας του δοκίμασε τις ικανότητές του στις κλασικές φόρμες, ενώ εν συνεχεία πειραματίστηκε σε καινοτόμες και εξαιρετικά πρωτοποριακές, για την Ελλάδα, μορφές έκφρασης.

Καταγόταν από μεγάλη οικογένεια μαρμαρογλυπτών της Άνδρου. Από το 1903 έως το 1909, σπούδασε γλυπτική και σχέδιο στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, με δασκάλους τον Γεώργιο Βρούτο, τον Λάζαρο Σώχο, τον Αλέξανδρο Καλούδη και τον Δημήτριο Γερανιώτη. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι στην Ακαδημία Ζυλιάν κοντά στους L. H. Bouchard και P. M. Landowski.

Το 1919 άρχισε να διδάσκει γλυπτική στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου, αλλά το 1923 αναγκάστηκε να παραιτηθεί λόγω αντιδράσεων που προκάλεσε η στάση του κατά της ίδρυσης του Πολεμικού Μουσείου. Έζησε κατά διαστήματα στη γαλλική πρωτεύουσα έως το 1928, ενώ κατά τα έτη 1935-36 υπήρξε εκδότης του περιοδικού τέχνης «ο 20ός αιώνας». Με παρέμβαση του μεταξικού καθεστώτος, διορίσθηκε καθηγητής της γλυπτικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών το 1938 και την ίδια χρονιά, πάλι με την υποστήριξη της δικτατορίας του Μεταξά, εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Biennale της Βενετίας. Το 1943, στο μέσο της Κατοχής, διορίστηκε διευθυντής Καλών Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας. Από το 1957 έως το 1959 διετέλεσε διευθυντής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και το 1960 σταμάτησε να διδάσκει. Το 1968 εκλέχτηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Η κλασική μόρφωση του καλλιτέχνη και οι αναλογίες του στη γλυπτική από την αρχή της καριέρας του διευκόλυναν την παρουσία του στα καλλιτεχνικά τεκταινόμενα της ελληνικής πρωτεύουσας. Το 1915 εξέθεσε, σε ηλικία 25 ετών, το έργο του «Ο αθλητής», που απέσπασε τιμητικές κριτικές. Το 1917 χαρακτηρίστηκε από το περιοδικό «Πινακοθήκη» ως ένας καλλιτέχνης «όστις θα δώσει τας χρηστοτέρας ελπίδας του ευρυτάτου μέλλοντος».

09-05-04 1282797_101Tο 1919 ο γλύπτης ανέλαβε, με εντολή του Eλευθερίου Bενιζέλου, να αντιγράψει και να σμικρύνει στο ένα τρίτο του μεγέθους της τη Nίκη του Παιωνίου, που είχε βγει στην επιφάνεια κατά τις ανασκαφές του Γερμανικού Αρχαιολογικού Iνστιτούτου, για να χυτευτεί σε ορείχαλκο στο Παρίσι, προκειμένου να την προσφέρει ο Bενιζέλος το 1920 στον συνομιλητή του, τον Γάλλο αρχιστράτηγο των Συμμαχικών Δυνάμεων Λουί-Φρανσέ ντ’ Eσπερέ. Tο γύψινο πρόπλασμα της Nίκης του Παιωνίου από τον Tόμπρο –ο οποίος επηρεάστηκε από αυτήν και σε δικά του έργα– εκτίθεται στο Mουσείο Oλυμπίας (Mανόλης Ανδρόνικος, αρχαιολογικός οδηγός OΛYMΠIΑ, «Eκδοτική Αθηνών»).

Σημαντικό προσόν του ήταν η άρτια τεχνική κατάρτιση και η γνώση των κανόνων της πλαστικής τέχνης. Διακρίθηκε ιδιαίτερα σε προτομές, ανδριάντες και μνημειακά σύνολα. Η πορεία του προς το μοντερνισμό από το 1950 και εξής έγινε απόλυτα σαφής με την ενασχόλησή του με την Αφαίρεση, στο πλαίσιο της οποίας έδωσε ορισμένα από τα πιο εντυπωσιακά έργα του, επανεξέτασε τη φύση και τη φυσιογνωμία του γλυπτού και δημιούργησε συμβολικές και φανταστικές εικόνες.

Ο Τόμπρος, που ουσιαστικά διαμόρφωσε την εικαστική του γλώσσα την περίοδο του Μεσοπολέμου, ήταν από τους πρώτους που επιχείρησαν το συγκερασμό του ελληνικού με το ευρωπαϊκό στοιχείο. Στις δεκαετίες του ’20 και του ’30 πέρασε από τιυς επιδράσεις του Maillol στη δωρική λιτότητα, βασισμένη σε δωρικά πρότυπα, αφού ενδιάμεσα καταπιάστηκε παρενθετικά με κυβιστικές και γενικά αφαιρετικές προσεγγίσεις, όχι μόνο της ανθρώπινης μορφής, αλλά και άλλων θεμάτων.

Σε έκθεση που έγινε το 1928, αμέσως μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα από το Παρίσι, παρουσίασε στην Αθήνα τα έργα Χορεύτρια και Κορμός Χορεύτριας σε ορείχαλκο. Και στα δύο, η επίδραση της Νίκης του Παιωνίου, την οποία ο Τόμπρος συμπλήρωσε για το Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας, είναι αδύνατον να παραγνωριστεί στην οργάνωση των αξόνων των άκρων, στη γυμνότητα του αριστερού στήθους και στον χιτώνα με το ιμάτιο.

Το 1929, πραγματοποίησε το έργο Δύο φίλες σε μάρμαρο, το οποίο μετέφερε σε ορείχαλκο τον επόμενο χρόνο. Οι δύο γυναίκες υλοποιούν το νόημα της φιλίας. Εδώ ο Τόμπρος στηρίχθηκε σε ένα σπάνιο μοτίβο των υστεροελληνιστικών χρόνων (Σύμπλεγμα νέας γυναίκας και κοριτσιού, 1ος αιώνας π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Σμύρνης).

Το 1932 ο γλύπτης πραγματοποίησε στροφή προς την ελληνική παράδοση με την προτομή της Μεγαρίτισσας σε ορείχαλκο, που έχει ως πρότυπο την Κόρη του Ευθυδίκου. Η επιλογή αυτή εκφράστηκε και θεωρητικά από τις σελίδες του περιοδικού “20ός αιώνας”, που το κυκλοφόρησε ακολουθώντας αντίστοιχα γαλλικά περιοδικά στη νοοτροπία και στην εμφάνιση.

Εν κατακλείδι, ο Μιχάλης Τόμπρος χαρακτηρίζεται ως ένας καλλιτέχνης πρωτοπόρος και μοντέρνος εξαιτίας των νεωτεριστικών στοιχείων που εισήγαγε στην ελληνική γλυπτική. Χωρίς να αμφισβητεί το μάθημα του Rodin, αποκατέστησε τις γέφυρες με την κλασική τέχνη, που ουσιαστικά είχαν διακοπεί από τους ακαδημαϊκούς, έδειξε την εκτίμησή του προς τον προ-κλασικό εικαστικό κόσμο και σεβάστηκε τη λαϊκή παράδοση και κληρονομιά. Θα μπορούσαμε να πούμε με βεβαιότητα πως υπήρξε ο πρώτος Έλληνας γλύπτης που σηματοδότησε τη μετάβαση της εγχώριας πλαστικής τέχνης από το Μόναχο και τον Κλασικισμό, στο Παρίσι και τα κινήματα της ανεξάρτητης πρωτοπορίας. ART MAGAZINE

FEMALE ARTISTS, MARBLE BUST, 1928

Image result for Michalis Tombros

THE KISS, MARBLE, 1933

Image result for Tombros SCULPTURE

UNTITLED I 1970, BRONZE

Image result for Tombros SCULPTURE

 

Στις 28 Μαίου 1974 πέθανε στην Αθήνα ο γλύπτης και ακαδημαϊκός Μιχάλης Τόμπρος.

«Από τους πιο σημαντικούς»-γράφει στο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΕΚΔΟΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ ο πανεπιστημιακός Χρύσανθος Χρήστου-«δημιουργούς της νεοελληνικής γλυπτικής. Καταγόταν από την Άνδρο και ο πατέρας του(που είχε κρητική ρίζα) ήταν εργολάβος μαρμαροτεχνικών εργασιών. Έτσι ο νεαρός Τόμπρος που είχε και από την πλευρά της μητέρας του καταβολές που τον οδηγούσαν στην  πλαστική, από νωρίς ενδιαφέρθηκε γι’ αυτήν. Στα εφηβικά του χρόνια άρχισε να σπουδάζει μουσική, την οποία όμως εγκατέλειψε το 1903, για να γραφτεί στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου είχε δασκάλους του τον Γ. Βρούτο και τον Λάζαρο Σώχο. Το 1909 αποφοίτησε από τη Σχολή με πρώτο βραβείο το έργο του «Έφηβος».

»Δημιουργός τολμηρός και ανοιχτός σε όλες τις τάσεις, καλλιτέχνης πηγαίος και παραγωγικός, ο Τόμπρος δεν υπήρξε μόνο εξαιρετικός γλύπτης αλλά και άνθρωπος με πολλαπλές πνευματικές ανησυχίες και ενδιαφέροντα. Κινήθηκε με την ίδια άνεση σε όλες τις τάσεις και όλα τα υλικά της γλυπτικής και διακρίθηκε για την πλούσια όσο και πηγαία μορφοπλαστική του φαντασία, την ουσιαστική επαφή του τόσο με τις κατακτήσεις του παρελθόντος, όσο και τις αναζητήσεις του παρόντος. Έτσι, πέρα από τη χρησιμοποίηση τύπων της αρχαίας ελληνικής πλαστικής και του ρεαλισμού υπήρξε ταυτόχρονα και ένας από τους εισηγητές στην Ελλάδα των νέων κατευθύνσεων, κυβιστικών και μετακυβιστικών, και μάλιστα από πολύ νωρίς. Έγραψε επίσης το βιβλίο «Ο Έλλην γλύπτης στον 20ό αιώνα»(1964).

Στην ασπρόμαυρη φωτογραφία ο περίφημος ελληνικός καλλιτεχνικός κύκλος του Παρισιού με τους Γιώργο Γουναρόπουλο, Έκτορα Δούκα, Δημήτριο Μπισκίνη, Μιχάλη Τόμπρο και τον Στρατή Ελευθεριάδη-Τεριάντ και Μιχάλη Τόμπρο είχε διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στην αναγνώριση του Θεόφιλου με το Μουσείου του Λούβρου, αρκετά χρόνια αργότερα, το 1961, να φιλοξενεί αναδρομική έκθεσή του προκαλώντας το θαυμασμό των καλλιτεχνών αλλά και του κοινού. FAROS

 


Image result for Tombros SCULPTURE

 

 

ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΟΜΠΡΟΣ, ΔΙΑΤΡΙΒΗ

0 λογοτέχνης Κώστας Ουράνης, μέλος της συντροφιάς των παρισινών χρόνων του Τόμπρου, προλογίζοντας το 1935 έκθεση του, σημειώνει: “0 Τόμπρος, ιδιοσυγκρασία υγιής, ρωμαλέα και γαλήνια, ανένιψε κάτοχος της τέχνης των προκλασσικών του προγόνων, που ήταν μια τέχνη υγιής, ρωμαλέα και γαλήνια. Το σημερινό του έργο έχει τη θέρμη της ευσυνειδησίας και την ήσυχη χαρά της βεβαιότητος. Είναι ένα έργο που φέρνει εν εαυτώ την ισορροπία του,τη ζωή του και τη δύναμη του, αντιθέτως με τα ακαδημαϊκά έργα, που έχουν την ανάγκη διαφόρων TROMPE L’OEIL για να υπάρξουν (αλλά πάλι πόσο ρηχά, πόσο επιφανειακά). Έργο καθαρά πλαστικό και αρχιτεκτονικό, όπως είναι και πρέπει να είναι το αληθινό γλυπτικό έργο, το έργο του Τόμπρου δεν ζητάει ούτε την έγκριση μας,σύτε την αρέσκεια μας – γ ι α τ ί δεν έχει την ανάγκη τους. Αρκείται να υπάρχει” .

Ο ΓΛΥΠΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΡΟΜΠΟΣ, ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, 1996, ΣΕΛ. 53-54.

 

Image result for Tombros SCULPTURE

 Timos Malanos, Giorgos Katsimbalis, Michalis Tombros, Katakoyzinos, Petros Afthoniatis Λογοτεχνική συντροφιά.

Image result for Michalis Tombros

 The sculptor and academic Michalis Tombros is characterized as a pioneer artist and a modernist because he revolutionized art in Greece. Michalis Tombros was born in 1889 in Athens originating from Andros Island. He studied at the Athens School of Fine Arts – ASFA under Georgios Vroutos and Lazaros Sochos from 1903 to 1909 and then at the Académie Julian in Paris in 1914. Upon his return to Greece Tombros contributed decisively with his activity and work during the 1930s in the movement for the renewal of modern Greek art, consciously experimenting with newer concepts, not only of Aristide Maillol and Charles Despiau but also of the cubist and surrealist movements. He taught from 1919 until 1923 at the Architecture Department of the National Technical University of Athens – NTUA and from 1938 to to1960 at the Athens School of Fine Arts – ASFA. In 1967 he was elected member of the Academy of Athens. AMERICAN COLLEGE OF GREECE

 

C.P. Cavafy by Michalis Tombros, translating dimensions (detail)

C.P. Cavafy by Michalis Tombros, translating dimensions (detail)

 

0 TERIADE τέλος με τον οξύ και διεισδυτικό του λόγο επίσημαίνει: “0 Τόμπρος είναι το μοναδικό μας παράδειγμα της ακοίμητης ανανέωσης. Δεν κουράζεται ποτέ στους πατημένους δρόμους. Όλοι οι δρόμοι είναι περαστικοί. Ανήσυχος πάντα να βρη την πιο δυνατή, την πιο εκφραστική πραγματοποίηση της δημιουργικής ορμής του, δεν ξεχνιέται στην πρώτη παρουσιαζόμενη ε π ι τ υ χ ί α . Οι επιτυχίες του για τον τεχνίτη είναι σχετικές. Δε σταματάει φιλάρεσκα στον πηλό εκείνο που τα ζεστά χέρια του εμψυχώσανε δίνοντας -του την πλαστική φόρμα της ζωής. Το βγαλμένο έργο μένει πάντα πίσω στη συνείδηση του και μπρος αιώνια το κυνήγι του αγνώστου καινούργιου”.

Ο ΓΛΥΠΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΡΟΜΠΟΣ, ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, 1996, ΣΕΛ. 55.

 

1971

Image result for Michalis Tombros

 

Tombros Michalis (Τόμπρος Μιχάλης)

He was born in Athens in 1889 and died in 1974. He studied at the School of Fine Arts in Athens and at the Académie Julian in Paris. He is considered to be one of the most prominent and influential sculptors in Greece between the world wars. His long periods in Paris gave him the opportunity to mingle with the avant-garde tendencies, although his work in Greece followed the conservative aesthetics. PUBLIC ART OF CYPRUS

 


Ωç δάσκαλος ο Κιχάλης Τόμπρος διαδραμάτισε τον καθοριστικότερο ρόλο για την ανάπτυξη της νεοελληνικής γλυπτικής. Το 1919 διορίζεται έκτακτος καθηγητής της γλυπτικής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π, παραιτείται όμως το Δεκέμβριο του 1923 και μόλις το 1938 θα γ ί ν ε ι καθηγητής στο εργαστήριο γλυπτικής της Α.Σ.Κ.Τ., όπου θα διδάξει χωρίς διακοπή ως το 1960. Πάντα πρόθυμος στο νέο κι επίσης ακαταπόνητος σ τ ι ς προσπάθειες του, με μεγάλη πίστη και αγάπη στους σπουδαστές και με παιδαγωγικές αρχές που στηρίζονταν στην ελευθερία και την ατομική κλίση του κάθε νέου χωριστά, ο Τόμπρος “ποτέ δεν επέβαλε συνταγές ή δογματικές αρχές” . Έ δ ι ν ε στους μαθητές-του τ ι ς βάσεις για να προχωρήσουν σε μια προσωπική ο καθένας διερεύνηση των δυνατοτήτων τους, παρακολουθούσε την πορεία τους διαρκώς. Ζητούσε απ’αυτσύς να προσέχουν τους εσωτερικούς άξονες των έργων τους, να ενδιαφέρονται για την ισορροπία των όγκων κατά την επεξεργασία του υλικού τους, να “στήνουν” τ ι ς μορφές τους στο χώρο. Απαιτούσε, κατά κάποιον τρόπο, με τη διδασκαλία του τη μελέτη των αναλογιών που βγαίνουν όμως από τον εσωτερικό κόσμο του γλύπτη.

 Ο ΓΛΥΠΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΡΟΜΠΟΣ, ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, 1996, ΣΕΛ. 58.

 


Ντοκιμαντέρ Μιχάλης Τόμπρος

 

 


Leave a Reply to Anonymous Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *