Ισάξιες Προσευχής
A biographical note on the author:
Not a lot is known about the life of Menelaos Karagiozis.
The only available photo of him (philosophising):
He was probably born in Athens in the sixties. Now lives abroad, possibly in the United Kingdom somewhere.
Menelaos Karanasos is a professor of time series econometrics at Brunel University, London.
In his free time he reads poetry and likes to travel.
He met his namesake Menelao Karagiozi on the Greek island of Nisyros in the summer of 2007 and a few years later in Oxford where he gave him the interesting task of trying to publish his poetry.
“ΕΚΕΙΝΟ ΠΟΥ ΜΕ ΣΩΖΕΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ ΣΑΝ ΤΟ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ”
Karagiozis’ first poetry collection entitled “Ισαξιες Προσευχης” was published by the publishing company Ακακια
It is also available on Amazon
and on Waterstone
A sample from “Ισαξιες Προσευχης” :
Στην νορμανδική αψίδα
χρυσοπόρφυρη του Κάλβου
αντανάκλαση σε είδα
πανοραμικά
πνεύμα διάφεγγο
ξυλόγλυπτο σε σχήμα αετού
αναπαύεται στο κοιμητήριο
σου αυλόγυρε
χώματα φιλεύσπλαχνα
τον περιβάλλουν
παρεκκλήσι
δέκατου τρίτου αιώνα
σε περίμενε από τότε
διαισθάνθηκαν
οι ντόπιες πέτρες πως
μεταθανάτια θα ’ρθεις
να υμνολογήσεις:
‘Αι! των θνητών οι ελπίδες
ως ελαφρά διαλύονται
όνειρα βρέφους· χάνονται
ως λεπτόν βόλι εις άπειρον
βάθους πελάγου.’
(Η ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗ ΜΟΥΣΑ κα’)
[…]
Έπεσες
φτερωμένος ποίηση
κι επνίγης
θαλασσωμένος λάσπες·
απ’ Ολύμπια ύψη σύρθηκες
σε λάκκο του Λάουθ
κι απέθανες ελεύθερος:
‘Το πνεύμα όπου μ’ εμψύχωνε
του θεού ήτον φύσημα
και εις τον θεόν ανέβη·
γη το κορμί μου, κ’ έπεσεν
εδώ εις τον λάκκον.’
(ΕΙΣ ΘΑΝΑΤΟΝ κα’)
‘…θέλει αρετήν και τόλμηνη ελευθερία.
Αυτή (και ο μύθος κρύπτει
νουν αλήθειας) επτέρωσε
τον Ίκαρον∙ και αν έπεσεν
ο πτερωθείς κ’ επνίγη
θαλασσωμένος,
αφ’ υψηλά όμως έπεσε
και απέθανεν ελεύθερος…’
(ΕΙΣ ΣΑΜΟΝ α,β,γ’)
[…]
Διαλεχτά-μόνον-πρόσωπα
τόλμησαν ν’ ανυψωθούν στις
ποιητικές θρονοκορφές και από’κει
κατόρθωσαν να Σε ατενίσουν
πέρα απ’ την σάρκα,
μικροκαμωμένε γέροντα
με κατάμαυρα ρούχα
καραφλό κεφάλι
κι αποκρουστικό χαρακτήρα
θαραλλέα, επίπονα
σε έστρεψαν βλέμμα
πέρα απ’ τα ανθρώπινα
προς το ακόκκαλο, άφλεβο,
μεγαλείο απρόσιτο
των Κάλβειων Ωδών:
‘Ο αετός αφίνει
τους κρημνούς υψηλούς·
κτυπάουσιν οι πτέρυγες
τα νέφη, και τον Όλυμπον
η κλαγγή σχίζει.’
(Ο ΩΚΕΑΝΟΣ ιβ’)
[…]
Κάλβειες Ωδές
αθέριστα άνθη
θρέφεται μέλισσες-μούσες
ακατανόητα νοήματα
σας δένουν
με την αναπνοή του χρόνου
στιχοπλόκα μάτια που σε
μελετούν
ανθρώπινη πρόοδο
με προσήλωση κουκουβάγιας.
[…]
Ανθίζεις
απελπισμένη
έρημη βάρκα
σε φουρτουνιασμένο κήπο
φυτρωμένη στα
φουσκωμένα κύματα:
“Της θαλάσσης καλύτερα
φουσκωμένα τα κύματα “
να πνίξουν την πατρίδα μου
ωσάν απελπισμένην,
έρημον βάρκαν’
(ΑΙ ΕΥΧΑΙ α’)
Το ελάχιστο αυτό ποιητικό έργο έχει εμπνευστεί απ’ τις Κάλβειες Ωδές αλλά και από τρία άρθρα που γράφτηκαν για τον Κάλβο:
«Κάλβος ο Ζακύνθιος», Κωστής Παλαμάς, 1888, από τα «Πρώτα Κριτικά»
«Η αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Ανδρέα Κάλβου», Οδυσσέας Ελύτης, Άνοιξη 1940
«Στο κοιμητήριο του Κάλβου», Γιώργιος Σεφέρης, δημοσιευμένο στον Ταχυδρόμο, Αθήνα, 3 Σεπτέμβρη, 1960.
(Τα τρία αυτά άρθρα, όπως και αρκετά άλλα, περιέχονται στο βιβλίο: «Α. Κάλβου άπαντα» απ’ τις εκδόσεις Μέρμηγκας)
Κατά κάποιο τρόπο οι «Ισάξιες Προσευχής» είναι ένας προάγγελος των ποιημάτων του Καραγκιόζη στη σειρά «Μεταποίηση» όπου ο συνωνόματος μου Μενέλαος μεταποιεί ποιήματα Ελλήνων (π.χ. Σεφέρη, Βαλαωρίτη, Ελύτη, Σαραντάρη) και ξένων ποιητών (π.χ. Γέιτς, Μίλος, Σιμπόρσκα, Πόπα).
Αξίζει λοιπόν να παραθέσουμε μερικά αποσπάσματα από ένα απ’ αυτά τα άρθρα:
«Στο κοιμητήριο του Κάλβου» (1960):
«Το Λάουθ, της κομητείας του Λινκολνσάιρ, όπου ο Κάλβος έζησε τα τελευταία δεκαεφτά χρόνια της ζωής του-δύσκολα το φανταζόμουν. Από περιγραφές φίλων που το επισκέφθηκαν το συμπέρασμα δεν ήταν ενθαρρυντικό. Μια μικρή επαρχιακή πόλη, κάπου διακόσια πενήντα χιλιόμετρα βορειοανατολικά από το Λονδίνο-με την καθημερινή πλήξη∙ ένας ληθαργικός τόπος. Κάποτε είχα παρατηρήσει σ’ ένα φίλο πως εκεί τριγύρω γεννήθηκε ο Τένυσον και πως στο Λάουθ επήγε στο πρώτο του σχολείο. «Ναι αλήθεια, περίεργο», μου αποκρίθηκε, «κάποτε οι ποιητές μας ξεκίνησαν από τα πιο άτονα μέρη της Αγγλίας». ……Οι ντόπιοι συνηθίζουν να ξεχωρίζουν την περιοχή σε τρεις ζώνες: τους Βάλτους, τους Μεσόβαλτους και τα Πανωτόπια. ……Αυτός είναι, πάρα πολύ σύντομα, ο τόπος όπου ήρθε ν’ αράξη ο Κάλβος, στα εξήντα χρόνια της ηλικίας του, ο τόπος όπου πέθανε καθώς άρχιζε ο Νοέμβρης του 1869, και όπου ετάφη. Τον συλλογίζεται έμμονα κανείς καθώς ταξιδεύει. ……Το Λάουθ τώρα έχει και την βιομηχανία του: κάνει κονσέρβες-μπιζέλια προπάντων. …… Το σπίτι όπου ο Κάλβος κατοικούσε και είχε το οικοτροφείο του-ένα ιδιωτικό σχολειό και οικοτροφείο για κορίτσια- βρίσκεται στο Χάι Χόλμ Ρόουντ, λίγο παρακάτω από το Δημοτικό Νοσοκομείο. Είναι ένα βικτωριανό χτίριο από κόκκινα τούβλα, που αποτελείται από δυό συμμετρικά, ομοιόμορφα, τετράπατα σπίτια ……και ο συνομιλητής μου συμπεραίνει ότι αν ο Κάλβος θέλησε να ταφή στον αυλόγυρο της εκκλησιάς του Κέντιγκτον είναι γιατί είχε την ευκαιρία να γνωρίση και ν’ αγαπήση αυτή την εξοχή που βρίσκεται δυό-τρία χιλιόμετρα έξω απο το Λάουθ κατά τον βοριά. ….Όταν πέθανε ο Κάλβος, η γυναίκα του διάλυσε το οικοτροφείο και πήρε όλα τους τα πράγματα στο Μπέκεναμ στο Κέντ, όπου πέθανε∙ από εκεί την φέραν και την θάψαν, στο Κέντιγκτον, κοντά στον άντρα της, σύμφωνα με την επιθυμία της νομίζω. ……Τ’ απόγευμα θα γινόταν τ’αποκαλυπτήρια της πλάκας με την αναμνηστική επιγραφή της ζωής και της ταφής του Κάλβου σ’ αυτά τα μέρη. Σύννεφα και κομμάτια ήλιος ο καιρός. Η «αγροτική ενορία» του Κέντιγκτον είναι μια καταπράσινη περιοχή, με κέντρο την μικρή εκκλησία του 13 αιώνα. ……Εκεί μαζευτήκαμε την ώρα του εσπερινού, πέντε Έλληνες, οι επιτόπιες αρχές, ……, και άλλοι δημόσιοι λειτουργοί. Περίοικοι και άλλοι από το Λάουθ είχαν γεμίσει την εκκλησιά. Όλοι μας έδειξαν εξαιρετική ευγένεια και στοργή. ……Η πλάκα ήταν σκεπασμένη με την Ελληνική σημαία. Όταν την έσυρα και αποκαλύφθηκε η επιγραφή, ο προκαθήμενος είπε την προσευχή της καθιέρωσης, που τέλειωνε έτσι, καθώς θυμούμαι: «Κύριε, χάρισε περισσότερη συμπάθεια και κατανόηση ανάμεσα στα έθνη, με την βοήθεια της ποίησης και της εργασίας των καλλιτεχνών». Τα εμπνευσμένα τούτα λόγια τα ένιωσα σαν μια απάντηση του ίδιου του Κάλβου στα σημερινά μας ερωτήματα. Έπειτα, παιγμένος από το όργανο της εκκλησιάς, ακούστηκε ο Ελληνικός Ύμνος. … …Ήταν συγκινητική αυτή η παρουσία∙ ήταν σα μια αποκατάσταση του δεσμού του Κάλβου με τις ρίζες του.»
Αφιερώσεις, Εμπνεύσεις και Παραθέσεις
Ο Μενέλαος Καραγκιόζης αφιερώνει τις «Ισάξιες Προσευχής» σε τρεις απ’ τις πιο ψηλές πνευματικές κορφές της Ελληνικής ποίησης-αυτή την υπέροχη οροσειρά. Στον Παλαμά που ξέθαψε τον Κάλβο απ’ τον τάφο της λήθης, στον Σεφέρη που του ταξίδεψε τα οστά απ’ την Αγγλία στην Ελλάδα, και στον Ελύτη που μας τον ξαναδώρισε ίσως πιο πλουσιοπάροχα και γενναιόδωρα απ’ οποιοδήποτε άλλον.
Ο Μενέλαος Καρανάσος αφιερώνει τις «Ισάξιες Προσευχής» στην Μαρίκα και τον Γιάννη που πρώτοι ξεκίνησαν το ταξίδι στην Αγγλία:
«Εδώ (στην Μεγάλη Βρετανία) οι πόρτες είναι ανοιχτές, κι όποιος είναι άξιος, απ’όπου κι αν έρχεται, μπαίνει. Κι όχι μονάχα αν έρχεται απ’ την Αγγλία, παρά κι απ’ όλα τα μέρη της Γης κι απ’ όλες τις ράτσες. Δε σε ρωτούν εδώ από που έρχεσαι, παρά τι φέρνεις. Όλοι όσοι φέρνουν μια τέχνη και μεγαλώνουν την δύναμη της Αγγλίας είναι καλωσόριστοι.»
Νίκος Καζαντζάκης (Ταξιδεύοντας Αγγλία, 1941)
“Here (in Great Britain) the gates are open. And whoever so deserves is able to enter, no matter where he comes from. This holds true not only if he comes from England, but if he comes from anywhere on earth and from any race. Here you are not asked where are you come from, but what you have to offer. Everyone who brought an art enhancing England’s power was welcome.”
Nicos Kazantzakis (England a travel journal, English Translation, 1965)
αλλά και στην Σταυρούλα που τις πρωτοδιάβασε.
Επίσης για τη ποιητική συλλογή «Ισάξιες Προσευχής», που δημοσιεύτηκε το 2013, δείτε στην σειρά της εκπομπής Τεχνόπολις από το Hellenic TV:
Μενέλαος Καραγκιόζης: “Ισάξιες προσευχής”
Recent Comments