Nanos Valaoritis-A life (more than ninety years) of Poetry
Perhaps Nanos Valaoritis (and Titos Patrikios) are the two most original poets of what is now called “The first post-war generation”. Valaoritis born in the early 20s whereas Patrikios was born in the lates 20s. We are blessed that both poets (Valaoritis now well into his 90s and Patrikios in his late 80s) are not only alive but very productive as well:
Τίτος Πατρίκιος: Σε βρίσκει η ποίηση, Εκδόσεις Κίχλη 2012
Νάνος Βαλαωρίτης: Η του ύψους η του βάθους, Εκδόσεις Ψυχογιός 2013
Πικρό καρναβάλι, Εκδόσεις Ψυχογιός 2013
Η Hellenic Poetry έχει μελετήσει εκτενώς το ποιητικό του έργο και σε άλλη ιστοσελίδα θα παραθέσουμε τη μεταποίηση κομματιών του ποιητικού του έργου απ’ τον Μενέλαο Καραγκιόζη.
O Νάνος Βαλαωρίτης μιλάει για την κρίση και διαβάζει ποιήματά του στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, το Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2011
O Tίτος Πατρίκιος μιλάει για την κρίση και διαβάζει ποιήματά του στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, το Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2011
ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΗΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Nanos Valaoritis (1921-present)
Born in Lausanne, Switzerland, in 1921. Studied Classics and Law in the University of Athens, English literature at London University, and followed courses of Mycenian Grammar with Michel Lejeune. at the Ecoles des Hautes Etudes of the Sorbonne. From 1944-1953, in London translated and presented, Modernist Greek poets of the thirties for the first time more completely, (article in Cyril Connolly’s “Horizon” 1946 & translations John Lehmann’s “New Writing” 1944-48. Edited and translated ” The King of Asine” 1948 a selection of poems by George Seferis with Bernard Spencer and Lawrence Durrel. Introduction by Rex Warner). Met T.S. Eliot, Stephen Spender, W.H. Auden, Dylan Thomas, worked for Louis MacNeice in the BBC, and frequented many other poets and writers. In 1954, moved to Paris, met Andre Breton, and participated in the activities and meetings of his Surrealist group until 1960. Returned to Greece, in 1960 and edited the avantgarde review “Pali” 1963-1967. Left Greece in 1968, after the Junta came to power in 1967. Taught at San Francisco State University, Creative Writing and Comparative Literature. Returned to Paris and Greece in 1976-78, on leave. Resumed teaching at SFSU 1978 until 1993, when he retired. Co-edited in Greece the literary review “Synteleia” (End of Time), with poet Andreas Pagoulatos. Wrote a number of books of poetic proses, a novella, and four novels. Among them “My afterlife Guaranteed” in English, City Lights 1990, and in Greek 1995. Shares his time in Greece, France and California. Married to American Surrealist painter Marie Wilson.
Poetry: Verse: The Punishment of the Magi (1947), Central Arcade (1958), (State Prize 1959; refused), Anonymous Poem, (1974, 1978), Nests of Microbes 1977, Hero of the Accidental, 1979, Feathery Confession, 1982, Poems, I & II, (collected), 1983, 1987, The Bottom Line, 1984, The Coloured Stylograph, 1986, Anideograms, 1996, Sun , Executioner of a Green Thought. 1996, Allegorical Kassandra, 1998. Descent of the M. 2002, Alphabet of the deaf mute Angyra, 2003.
Proses: Traitor of the Written Word, Ikaros, prose 1980, Diamond Tranquilliser prose Tram1981, Some Women Themelio 1982, (State Poetry Prize). Bones of the Greeks, novel 1982, Themelio The Assassination, 1984, novella Themelio,The Treasure of Xerxes ,novel Hestia,1984, The Talking Monkey Aigokairos, 1986, Paramythology (Three collected prose texts titles) Nefeli,1996. God’s Dog, narratives Kastaniotis1998. The Broken Arms of the Venus de Milo, novel. Agra, 2002
Essays: Andreas Embirikos 1988. Ypsilon, F or a Theory of writing Exantas 1990. Modernism, the Avantgarde and Pali, Kastaniotis 1997. (State prize for Memoir)
English poetry: Hired Hieroglyphs,1970, Kayak, Diplomatic Relations, Panjandrum 1071, Flash Bloom 1980, Wire Press, My Aftelife Guaranteed City Lights 1990.
French poetry: Mon Certificat d’ Eternite, Digraphe 1996, Executeur d’ une Pensee Verte, 1998, L’Harmattan
Translations, editing: Anthology of Modern Greek Poetry, with Thanassis Maskaleris, Allegro Shartz & others.
Source: Costis
ΠΩΣ ΕΞΟΝΤΩΣΕ Ο ΞΕΡΞΗΣ ΤΟΥΣ ΤΡΙΑΚΟΣΙΟΥΣ
ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ
Οι ποιητές είπαν φτάνει πια
να εκθειάζουμε τους
οπλίτες- ας κάνουμε κι εμείς
οι ποιητές ένα γιουρούσι ηρωικόΚαι μαζεύτηκαν σε μια ραχούλα
και σχημάτισαν έναν κύκλο
κι έβαλαν στη μέση τον πιο
αρχαίο –και γύρω γύρωοι πιο νέοι – κι έτσι κι έγιναν
οι καινούργιοι τρακόσοι στα
Στενά – στις Θερμές πήγαν όπου
λούζονταν συχνά οι ποιητέςΏσπου να ’ρθεί ο Ξεξεξές ο Ξέρξης
Ο μέγας βασιλιάς με το φουσάτο του
τους περικύκλωσε και είπε:
Αν τετραγωνίσετε τον κύκλο σας
θα σας σφάξω έναν έναν
Αντί όλους μαζί
πατρίδα μου, βραδύ γλυπτό, που προσπερνάει τον Άδη.
HOW XERXES EXTERMINATED
THE CIRCLE OF 300 POETS
The poets said enough glorifying
The warriors let us poets also
Make a famous battleAnd they gathered on a hillock
And formed a circle, in the middle
They set the most ancient oneOn the periphery the younger ones
Thus they formed the new three hundred
Inside the well-known StraightsWhere in the warm springs
They bathed until the XXX Xerxes
The great King arrived with his armyHe surrounded them and proclaimed
If you manage to square your circle
I will execute you each one by one
Instead of all together.Source: AthensWPF
NANOS VALAORITIS ON LANGUAGE AND POETRY
ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ
Η πρώτη συμφιλίωση μου με τα Αρχαία Ελληνικά έγινε στην Αγγλία (Έζησε πενήντα χρόνια εκτός Ελλάδας. Την περίοδο της χούντας αυτοεξορίστηκε και δεν δέχτηκε να κάνει καμμιά δημοσίευση στην Ελλάδα). Τότε λέω θα μείνω έξω πολλά χρόνια αλλά τουλάχιστον ας έχω μια πατρίδα, ένα βιβλίο κι άρχισα να διαβάζω τον Όμηρο (Είναι δισέγγονος του επικού ποιητή του αρματολισμού Αριστοτέλη Βαλαωρίτη).
-Το όνομα Αριστοτέλης Βαλαωρίτης για σας ήτανε δύναμη η βάρος;
Στην αρχή θα έλεγα μάλλον βάρος αλλά επειδή στο σχολείο με βάζανε κι απήγγειλα απέξω κάθε φορά στις γιορτές αυτά τα πολύ μεγάλα ποιήματα του Βαλαωρίτη, ήτανε μαρτύριο. Τον γνώρισα αργότερα όταν πια αρκετά μεγάλος αναγνώρισα τη ρομαντική του φυσιογνωμία και την επαναστατική του φύση (Έζησε στις ΗΠΑ όπου δίδασκε συγκριτική λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο για πάνω από 25 χρόνια).
-Πολιορκούμεθα λοιπόν, πολιορκούμεθα από ποιόν; Και λέτε απ’ την τηλεόραση, τις υποσχέσεις, τη κουτοπονηριά, τη πολυκοσμία, τα άρθρα για την εκπαίδευση, την γραφειοκρατία-επίκαιρο είναι σα να το γράψατε σήμερα.
-Ουσιαστικά το ποίημα είναι μια λίστα, είναι ένας κατάλογος καταραμένος.
-Νομίζω ότι πρέπει να καλλιεργήσουμε τον εαυτό μας, δηλαδή να μη νομίζουμε πρώτα πρώτα ότι τα ξέρουμε όλα. Εξ αρχής ότι έχουμε το δώρο θεού, έχουμε ονομάσει τον εαυτό μας Έλληνες, ότι αυτό αρκεί και ότι ως Έλληνες είμαστε φωτισμένοι, δεν είμαστε πρέπει να ξαναβρούμε πάλι αυτό το οποίο σημαίνει το να είσαι Έλληνας. Τη παράδοση δεν πρέπει να τη παίρνουμε ατόφια, πρέπει να τη παίρνουμε κριτικά, να επιλέγουμε τι είναι αυτό που μας χρειάζεται. Αυτή η κριτική είναι το δημιουργικό έργο που πρέπει να κάνουμε και το έχουν κάνει σε εμάς ορισμένοι άνθρωποι, ορισμένοι ποιητές (Έχει δημοσιεύσει έργα του σε Ελληνικά, Αγγλικά και Γαλλικά. Μετέφρασε πρώτος στο Λονδίνο Έλληνες ποιητές του 1930).
[…] Αυτό είναι εκείνο το οποίο θέλω να κινήσω δηλαδή σε αυτό το ποίημα. Να συνειδοποιήσω ότι πολεμάμε εναντίον ενός φαντάσματος. Αυτό το φάντασμα είναι η παράδοση. Αλλά είναι η στείρα παράδοση. […] Ο στόχος πρέπει να είναι η αναθεώρηση της παράδοσης. Το πετυχαίνεις με πολύ υπομονετική δουλειά. Να τα βάλεις κάτω και να πεις, ποιός είμαι, τι κάνω, που πάω. Είναι απλό, δηλαδή να ονειρευτεί, να μη φοβηθεί να ονειρευτεί μη τυχόν και ρεζιλευτεί που είναι και το πρόβλημα των Ελλήνων. Έχουμε πρόβλημα μη μας κοροιδέψουνε. Πιστεύω ότι είναι ένας ρασιοναλισμός κακής ποιότητας. Μια σοβαροφάνεια η οποία πρέπει να αποβάλομε.
-Να μιλήσουμε για τους Έλληνες ποιητές του τώρα, του σήμερα. Δεν ακούγονται οι φωνές τους, δεν ακούγονται όπως ακουγότανε η φωνή του Σεφέρη στην εποχή του. Γιατί πιστεύεται ότι γίνεται αυτό;
-Διότι η γενιά η λεγόμενη η μεταπολεμική σιγά σιγά εγκατέλειψε την κριτική.
-Πως η κριτική όμως βοηθάει τη τέχνη να εξελιχθεί;
-Γιατί δημιουργεί αυτοσυνείδηση. Ασκεί, γυμνάζει την αυτοκριτική.
-Αν ανοίξουμε μια τηλεόραση ένα ραδιόφωνο αυτό που ακούμε καθημερινά είναι κριτική. Το εθνικό μας σπορ είναι η κριτική ο ένας στον άλλον χωρίς να κάνουμε όμως αυτοκριτική. Η κριτική σε αυτό το σημείο βοηθάει την Ελληνική κοινωνία;
-Όχι διότι αυτό είναι πολεμική δεν είναι κριτική. Αυτό είναι καθαρός πόλεμος, είναι δηλαδή λήβελος. Διαφωνούμε και βρίζουμε. Δεν θέλουμε να ακούσουμε την άποψη του και μιλάμε όλοι μαζί.
-Θέλω να σας πάω στο Μάη του 68, έχετε συναναστραφεί με τον Αντρέ Μπρετόν είναι ο υπερεαλιστής ο οποίος έδωσε την σπίθα για αυτό το κίνημα. Έγινε κάτι περίεργο στο Μάη του 68. Αναγκάστηκε τότε ο Σαρλ ντε Γκωλ να πάει για εκλογές όπου ξαναβγήκε και πιο δυνατός πολιτικά, άρα δεν είδαμε κάποια αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό, πιθανά είδαμε αλλαγή στο κοινωνικό σύνολο είδαμε μια απελεθεύρωση.
-Είναι γεγονός αυτό.
-Άρα τέτοιου είδους επαναστάσεις βοηθούνε μακροπρόθεσμα το κοινωνικό σύνολο;
-Νομίζω ναι. Όχι στην πράξη. Ουσιαστικά αυτό ήταν ένα ξέσπασμα, μια εξέγερση. Δεν ήτανε επανάσταση.
-Αν η εξέγερση δεν είναι η λύση στο πρόβλημα της Ελληνικής κοινωνίας, αν το ότι σπάω δύο μάρμαρα δεν λύνω στην ουσία το πρόβλημα μου.
-Είναι πολύ δύσκολο να δώσει κάνεις μια ιδέα του πως μπορεί να γίνει αυτό. Διότι αυτό χρειάζεται μια ωριμότητα. Στο Μάη του 68 δεν σπάσανε χιλιάδες μαγαζιά, δεν βάλανε φωτιές στα κτίρια, έγιναν ελάχιστες ζημιές. Δηλαδή εκεί το επίπεδο της κουλτούρας τους εμπόδισε να κάνουν τέτοια πράγματα. Εδώ το επίπεδο της κουλτούρας μας πέφτει αμέσως στη βαναυσότητα και στην ωμότητα. Διότι δεν υπάρχει σεβασμός στη κουλτούρα, στο πολιτισμό. Κανένας σεβασμός. Αυτό το πολιτισμό εμείς τον ταυτίζομαι με τους λαπάδες. Ότι οι άνθρωποι του πνεύματος είναι λαπάδες. Τώρα βλέπουμε ότι δεν είναι λαπάδες μόνο οι άνθρωποι του πνεύματος αλλά και οι πολιτικοί μας. Διότι έχουνε απέναντι τους ένα τρομερό αντίπαλο που είναι οι Ευρωπαίοι και τους βλέπουμε πως φέρονται.
-Έχει ξυπνήσει ο φιλελληνισμός εκτός Ελλάδος αλλά εντός αγαπάμε τον εαυτό μας;
-Όχι διότι ζούμε ουσιαστικά έτσι όπως ζούμε, μέσα σε μικρό χώρο και σε πικρή και φτωχή χώρα, η επιρροή πάνω στον τρόπο που σκεφτόμαστε είναι καταστροφική, διότι καταντάμε να μισούμε ο ένας τον άλλον που είναι το χαρακτηριστικό των κατοίκων του γκέτο. Και το πρώτο ένστικτο των κατοίκων του γκέτο όταν καταδιώκονται είναι να καταστρέφουν τον εαυτό τους.
-Τι πρέπει να κάνουμε για να ξεφύγουμε πλέον απ’ αυτήν τη νοοτροπία;
-Πρ’επει πρώτα πρώτα να βελτιώσουμε τον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας. Να μην τον βλέπουμε ως ένα τιπότενιο, άχρηστο, κατώτερο φαινόμενο.
-Θέλω να σας ρωτήσω αν είστε αισιόδοξος;
-Παραδόξως είμαι αισιόδοξος γιατί προέβλεψα από την αρχή ότι αυτή η επίθεση εναντίον μας θα γίνει μπούμερανγκ και θα ξυπνήσει τους Ευρωπαίους και θα ξυπνήσει και εμάς.
Ο Νάνος Βαλαωρίτης δίνει συνέντευξη στον NGradio
Γεννήθηκε στην Λωζάννη της Ελβετίας και είναι γιος του διπλωμάτη Κωνσταντίνου Βαλαωρίτη, γιου του Ιωάννη Βαλαωρίτη. Γράφει από νέος — πρωτοδημοσιεύει στα Νέα Γράμματα το 1939. Το 1944 δραπετεύει απ’ την γερμανοκρατούμενη Ελλάδα μέσω του Αιγαίου στην Τουρκία, από εκεί στη Μέση Ανατολή και τελικά στην Αίγυπτο όπου συναντάει τον Σεφέρη ο οποίος υπηρετούσε την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση ως γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στο Κάιρο. Το 1944 μετά από προτροπή του Σεφέρη ο Βαλαωρίτης ταξιδεύει στο Λονδίνο για να βοηθήσει στην ανάπτυξη λογοτεχνικών δεσμών μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας. Συναντά τους Τ.Σ. Έλιοτ, Γ.Χ. Όντεν, Ντύλαν Τόμας και εργάζεται για τον Λούις ΜακΝις στο BBC. Εκτός από τη μελέτη αγγλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου, κάνει και μεταφράσεις (στα αγγλικά) Ελλήνων μοντερνιστών ποιητών, μεταξύ των οποίων του Ελύτη και του Εμπειρίκου. Το 1947 εκδίδει την Τιμωρία των Μάγων, την πρώτη του ποιητική συλλογή, στο Λονδίνο. Από το 1954 μέχρι το 1960 συμμετέχει στην ομάδα των σουρεαλιστών του Παρισιού.
Το 1960 επιστρέφει στην Ελλάδα, και ανάμεσα 1963 και 1967 είναι ο εκδότης και διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Πάλι. Όταν η χούντα έρχεται στην εξουσία το 1967, νιώθει πως δεν έχει άλλη επιλογή παρά να αυτοεξοριστεί, έτσι το 1968 ταξιδεύει στις ΗΠΑ όπου και διδάσκει συγκριτική λογοτεχνία και δημιουργικό γράψιμο στο πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, μια θέση που κράτησε για 25 χρόνια. Το 1983 βραβεύεται με το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του Μερικές γυναίκες (ενώ είχε αρνηθεί ανάλογη βράβευση το 1958. Το 1976 είχε, επίσης, αρνηθεί την πρόταση να γίνει αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών). Το Δεκέμβριο του 2009 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολo του έργου του.
Recent Comments