ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ

ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ ΤΟ ΠΟΣΟ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ Ή Η ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΝΙΩΘΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΓΡΑΦΟΥΝ. ΜΠΟΡΕΙ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΙΗΣΗ ΟΠΩΣ Π.Χ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΤΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑ.  ΟΜΩΣ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΠΟΙΗΣΗ ΠΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΠΛΟΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΕΝ ΠΑΥΕΙ, ΜΕ ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΕΡΓΟ ΤΡΟΠΟ, ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗ.

ΣΑΝ ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΜΕ ΣΕ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΗΣ HELLENIC POETRY ΜΕΡΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΗΣ ΙΟΥΛΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ “ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ” ΟΠΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΑΥΤΑ ΤΗΣ ΙΟΥΛΙΑΣ.

 ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΜΕ  ΜΕΡΙΚΑ ΓΝΩΜΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΙΗΤΕΣ  Τ.Σ. ΕΛΛΙΟΤ (1888-1965) ΚΑΙ  ROBERT FROST (1874-1963) ΟΠΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΑ ΓΝΩΜΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΟΦΟ ΕΛΛΗΝΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΙΤΤΑΚΙΟ ΤΟΝ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟ.

ΤΕΛΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΜΕ ΛΙΓΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ, ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΞΕΝΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ:

Mort Garson, Tim Hacker, Midori Takada, Aidan Baker, Popol Vuh, Vangelis, The Mystic Didgeridoo, Cluster & Eno, Dust on the Breakers, Alva Noto & Ryuichi Sakamoto, Wahnfried, Tangerine Dream, Digital Tribalism, Spacemind, Pleiadian Friend,  Stellardrone, Epicuros, Calibrate.

Το αίμα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας είναι λατινικό και ελληνικό, όχι σαν δύο κυκλοφορικά συστήματα αλλά σαν ένα, διότι μέσω της Ρώμης θα ιχνηλατήσουμε την ελληνική καταγωγή μας.

Η αξία του διαλόγου

Με όλο που ο διάλογος είναι στον άνθρωπο μια φυσική ανάγκη, της ίδιας ζωτικής σημασίας για το πνεύμα όπως η αναπνοή για το σώμα, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η σύνεση επιβάλλει την οριστική διακοπή, το τέλος του. Τότε αισθανόμαστε ότι έχομε φτάσει στο απροχώρητο και πρέπει αμέσως ν’ αλλάξομε θέμα ή να αναζητήσομε άλλο συνομιλητή. Γιατί; – Ολοφάνερα γιατί καταλαβαίνομε ότι ο τρόπος να συνεννοηθούμε, να συναντηθούμε με τον αντιλέγοντα δεν υπάρχει, και εάν συνεχίσομε την αντιδικία, ο διάλογος μας θα μετατραπεί σε διένεξη με απρόβλεπτες συνέπειες.

Το φαινόμενο αξίζει μεγαλύτερη διερεύνηση.

Το «διαλέγεσθαι» (κατά μιαν ωραία ανακάλυψη κορυφαίων σοφών της ελληνικής αρχαιότητας) είναι αρχή του σύμπαντος, θεμελιωμένη στη σύσταση του κόσμου, και ταυτόχρονα νόμος του πνεύματος που καθρεφτίζει τη δομή του. Στη Φύση τα εναντία: το πλήρες και το κενό, η κίνηση και η ακινησία, το φως και το σκοτάδι κ.ο.κ. αναζητούνται και έλκονται αμοιβαία για να σμίξουν, και πάλι να διαχωριστούν και να συγκρουστούν. Αυτός ο δυναμικός διχασμός που τείνει προς τη συναίρεση και όταν τη φτάσει την εγκαταλείπει για να συνεχιστεί η δημιουργική διαμάχη, είναι και της δομής του πνεύματος εικόνα. Όταν ψηλαφούμε την επιφάνεια ενός ζητήματος ή όταν προσπαθούμε να εισχωρήσομε στο βάθος του, «κουβεντιάζομε» με τον εαυτό μας αναλύοντας ένα-ένα τα ευρήματά μας, και πότε στεκόμαστε σε μιαν ερμηνεία, πότε την αποσύρομε για να την αντικαταστήσομε με μιαν άλλη πιθανότερη, πληρέστερη, ισχυρότερη. Αν μάλιστα η «κουβέντα» μας γίνεται μ’ έναν ομότεχνο που έχει τα ίδια με μας διαφέροντα και την ίδια επιμονή να φτάσει στην άκρη του θέματος, ο διάλογος μαζί του είναι ανεκτίμητος· ανοίγει περισσότερο και φωτίζει το δρόμο της έρευνας και επισημαίνοντας τις δυσχέρειες μάς οδηγεί ταχύτερα και ασφαλέστερα στη ζητούμενη λύση, όπου μόνοι μας θα φτάναμε πολύ αργά ή δεν θα φτάναμε ποτέ.

Έτσι μεθοδεύεται στις επιστήμες η προσπέλαση της αλήθειας: με τον πολλαπλασιασμό και την ανάφλεξη των αποριών, με τη διαρκή ανανέωση του προβλήματος. Αν καλοεξετάσομε τα πράγματα, θα βεβαιωθούμε ότι για το εν εγρηγόρσει πνεύμα δεν υπάρχουν λύσεις ανέκκλητες,¹ τελικές, παρά μόνο προσωρινές αναπαύσεις, μικρά διαλείμματα σε μια πορεία που προχωρεί όχι ίσια και ομαλά, αλλά περίπλοκα και ανώμαλα, με «θέσεις» και «αντιθέσεις», «καταφάσεις» και «αρνήσεις», «παραδοχές» και «απορρίψεις» – προς ένα ιδεατό τέρμα, απομακρυσμένο όσο το πλησιάζομε, σαν τις ψευδαισθητικές παραστάσεις των οδοιπόρων της ερήμου. Λογικά μόνο η κίνηση αυτή η αδιάκοπη, από το «έτερον» προς το «αυτό», και πάλι από το «αυτό» προς το «έτερον» είναι παραγωγική. Με τον αντίλογο ο νους προωθείται προς νέα ευρήματα, ή διασκελίζοντας τα εμπόδια που του αντιστέκονται, ή διευρύνοντας τις έννοιές του για να συμπεριλάβει τα στοιχεία που έχουν μείνει έξω από την περίμετρο των σχηματισμών του. Αλλά και ψυχολογικά τίποτα δεν ενεργεί διεγερτικά και δεν τροφοδοτεί τη σκέψη όσο η διαφωνία. Όταν ο άλλος δεν προβάλλει διαλεκτικά αντίσταση στη γνώμη που διατυπώνομε και εύκολα συμφωνεί μαζί μας, δεν κερδίζομε τίποτα· απεναντίας χάνομε, γιατί και αν ακόμη βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο, βλέπομε μόνο τη γραμμή που έχομε χαράξει και δεν παρατηρούμε ούτε δεξιά ούτε αριστερά, οπότε το θήραμα – η «αλήθεια»– μπορεί να κρύβεται κάπου εκεί και μεις ανύποπτοι το προσπερνούμε. Αντίθετα, η αντίρρηση, όταν βρίσκει το στόχο, είναι (έστω και αν προσποιούμαστε ότι δεν της δίνομε σημασία) κεντρί «διαρκείας», που δεν μας αφήνει να ησυχάσομε στα αποκτημένα, αλλά μας παρακινεί να τα συμπληρώσομε και να τα διευκρινίσομε, ή να τα τροποποιήσομε και να τα στερεώσομε –ακόμη και να τα εγκαταλείψομε, για να απαλλαγεί το πνεύμα μας από τις ιδιοκατασκεύαστες δεσμεύσεις του και έτσι να κινηθεί ελεύθερα προς ευτυχέστερες λύσεις.

Οι ωφέλειες λοιπόν του διαλόγου (του γνήσιου διαλόγου που αναπτύσσεται κοχλιωτά με τον προωθητικό ανταγωνισμό θέσης και αντίθεσης) είναι πολλαπλές και αναμφισβήτητες. Και όμως, είπαμε, υπάρχουν περιπτώσεις όπου είναι άχρηστος και επιζήμιος. Ποιες;

Πρώτα, η δυσάρεστη κατάσταση που δημιουργείται όταν αυτός που αντιλέγει δεν βρίσκεται στο ίδιο πνευματικό επίπεδο με μας και (παρά την προσπάθεια ίσως που κάνει να παρακολουθήσει το λογικό ξετύλιγμα των σκέψεων) δεν κατορθώνει να συλλάβει και να εκτιμήσει σωστά το νόημα των επιχειρημάτων μας, όχι από κακή πρόθεση αλλά από άγνοια ή αγροικία.² Εκθέτομε λ.χ. μια θεωρία της Οικονομικής επιστήμης ότι ο «φρόνιμος» πληθωρισμός, που θερμαίνει με πιστώσεις την παραγωγή αλλά δεν χάνει τον έλεγχο των τιμών, είναι ορθή νομισματική πολιτική. Και διατυπώνομε τις θεωρητικές επιφυλάξεις ή τις ανησυχίες μας από την πρακτική εφαρμογή του συστήματος τούτου στον δικό μας οικονομικοπολιτικό χώρο. Αίφνης αντιλέγει ένας συνδαιτημόνας και η συζήτηση αρχίζει σε τόνο ζωηρό. Δίχως όμως και να προχωρεί, επειδή ο άλλος δεν έχει τον απαιτούμενο πνευματικό οπλισμό να την κάνει, με τις αντιρρήσεις του, παραγωγική ή και απλώς διαφωτιστική. Γίνεται τότε φανερό ότι ο διάλογος είναι ανώφελος, και εάν δεν έχομε άλλους λόγους να τον συνεχίσομε (από αβρότητα π.χ. ή από διάθεση σκωπτική –για να «παίξομε» δηλαδή με τον αντίδικο όπως η γάτα με το ποντίκι) το καλύτερο που έχομε να κάνομε είναι να τον σταματήσομε.

Δεύτερη θα αναφέρω την περίπτωση όπου, ύστερ’ από τους πρώτους κιόλας διαξιφισμούς με τον αντιφρονούντα, ανακαλύπτουμε ότι, εξαιτίας της διαφορετικής αγωγής και των ασύμπτωτων φραστικών μας έξεων, με τις ίδιες λέξεις ο καθένας μας εννοεί άλλα πράγματα, και έτσι γεννιέται μοιραία, αναπότρεπτα η αμοιβαία παρεξήγηση των λεγομένων μας. Προϋπόθεση του διαλόγου είναι η κοινή γλώσσα· χωρίς αυτήν, το κάθε πρόσωπο μονολογεί – ακούει, αλλά δεν καταλαβαίνει το άλλο. Δεν φτάνει όμως να μιλούμε και οι δύο ελληνικά ή αγγλικά, για να συνεννοηθούμε απάνω σε ένα θέμα που απαιτεί σοβαρήν αντιμετώπιση. Πρέπει, μέσα στη γλώσσα που μιλούμε, να έχομε παραδεχτεί και να μεταχειριζόμαστε σταθερά την ίδια «συμβολική», να δίνομε δηλαδή στις λέξεις –έννοιες το ίδιο περιεχόμενο και να τις συντάσσομε γραμματικά– λογικά σύμφωνα με τους ίδιους απαράβατους νόμους. Διαφορετικά, δεν καταλαβαίνει ο ένας τον άλλο και ματαιοπονούμε, εάν επιμένομε με τη συζήτηση να ανακαλύψομε πού συμφωνούμε και πού διαφωνούμε. Εάν λ.χ. είμαστε και οι δύο επιστήμονες και πρόκειται, σε ιδιωτικό ή δημόσιο διάλογο, να ξεκαθαρίσομε τις ιδέες μας απάνω σ’ ένα επίμαχο θέμα, όπως είναι η έννοια της φυσικής νομοτέλειας έπειτα από τη θεωρία των Κβάντα, πρέπει να έχομε και οι δύο εκπαιδευτεί στην ορολογία και στους φραστικούς κανόνες της σύγχρονης Φυσικής και όταν στη συζήτησή μας μεταχειριζόμαστε τα καθιερωμένα στο «Λεξικό» και στη «Γραμματική» της σύμβολα, να εννοούμε και να εκφράζομε πάντοτε τις ίδιες και οι δύο μας σκέψεις. Εάν κατά την ανάπτυξη των απόψεών μας ανακαλύψομε (και αυτό δεν συμβαίνει τόσο σπάνια όσο νομίζομε) ότι στου καθενός τη «γλώσσα» οι λέξεις: συνεχές και ασυνέχεια, χρόνος και κίνηση, νόμος και στατιστικός λογισμός, απροσδιοριστία και συμπληρωματικότητα κ.ο.κ. ούτε το ίδιο πράγμα σημαίνουν ούτε συντάσσονται κατά τον ίδιο λογικό κώδικα, επομένως τρόπος να συνεννοηθούμε δεν υπάρχει, πρέπει να διακόψομε το γρηγορώτερο το διάλογο· διαφορετικά θα πέσομε σε πλήρη σύγχυση.

Θα εκθέσω και μια τρίτη ακόμη περίπτωση (περιορίζομαι στις σπουδαιότερες) που είναι η πιο συνηθισμένη στην καθημερινή ζωή. Σ’ αυτήν ο διάλογος αρρωσταίνει από αλλεπάλληλες παρεμβολές στοιχείων όχι απλώς ξένων, αλλά αυτόχρημα³ εχθρικών προς την ομαλή λειτουργία της διάνοιας, με αποτέλεσμα να χάσει κάθε ίχνος γονιμότητας, ν’ αρχίσει να περιστρέφεται χωρίς διέξοδο γύρω από το ίδιο σημείο, και, όπως η βίδα που άνοιξε πολύ μεγάλη τρύπα δεν πιάνει πια και αχρηστεύεται, ή όπως ο τροχός που στριφογυρίζει στην ίδια θέση δεν προχωρεί αλλά ανάβει και φθείρεται, έτσι κι’ αυτός αποσυντίθεται σε αυτοεπαναλαμβανόμενους μονολόγους που μετατρέπουν τη συζήτηση σε ανιαρή λογοκοπία και σε διαμάχη λογικής αυτοκαταστροφής… Τα νοσογόνα στοιχεία είναι εδώ οι προλήψεις και τα πάθη που τρέφονται από μίση και συμφέροντα και γεννούν (μαζί με τις άλλες, τις αγιάτρευτες συχνά κοινωνικές πληγές) το πείσμα και τη μισαλλοδοξία, τη μικρόνοια και το φανατισμό.

Πού και πώς δρουν υπονομεύοντας την πνευματική υγεία του ανθρώπου αυτά τα ψυχικά βακτηρίδια, το ξέρομε από τις διενέξεις μας απάνω σε «φλέγοντα» θέματα της πολιτικής, ακόμα και της θρησκευτικής ζωής. Στους χρόνους μας (όπου θριαμβεύει η σοφιστεία και η υποκρισία) αποκαλούμε αυτή την κονταρομαχία (που δυστυχώς δεν είναι μόνο θεαματική) «μάχη των ιδεολογιών». Και πολλοί τη βρίσκουν φυσική και αναπόφευκτη, αφού κοντά στις άλλες υπάρχει και μια «αλήθεια προοπτικής» που διαφέρει από κλίμα σε κλίμα, εποχή σε εποχή, τάξη σε τάξη, σύστημα σε σύστημα, ιδιοσυγκρασία σε ιδιοσυγκρασία κ.ο.κ. Σε τέτοιες περιπτώσεις έχομε –λέγουν– ασύμπτωτες οπτικές γωνίες και δεν είναι δυνατόν να γίνει ζύγισμα σωστό, γιατί λείπουν τα κοινά σταθμά, όπως λ.χ. συμβαίνει όταν εμένα μου αρέσει το πορτοκάλι και σε σας αρέσει το μήλο, εγώ προτιμώ ένα σοβαρό μυθιστόρημα από ένα διασκεδαστικό φιλμ, ενώ εσείς βάζετε πιο ψηλά τον κινηματογράφο από τη λογοτεχνία κτλ. Αλλά εδώ δεν μιλούμε για διαφορές γούστου ή έξεων που ανάμεσα σε ανθρώπους καλής ανατροφής λύνονται συνήθως ειρηνικά, με την αμοιβαία αναγνώριση και ανοχή των προσωπικών παραλλαγών, αλλά για μια βαριάν αρρώστια του διαλόγου ως μέσου πρόσφορου και αποτελεσματικού στην πρόοδο της γνώσης, αρρώστια που παρουσιάζει πολύ «θορυβώδη συμπτώματα», καθώς συνηθίζουν να τα ονομάζουν οι γιατροί. Στην περίπτωση αυτή ο λόγος χάνει τον έλεγχο των πράξεών του, μαίνεται, δεν είναι σε θέση να κάνει πολύπλοκους συσχετισμούς και λεπτές διακρίσεις, αποφαίνεται μονοκόμματα και ανεπιφύλακτα: δύο τα χρώματα «άσπρο» και «μαύρο», «το άσπρο από δω, το μαύρο από κει», «το μαύρο από δω, το άσπρο από κει», και πάντοτε η επωδός του τυφλού πάθους: «όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας».

Ο αναγνώστης εύκολα θα βρει τα δικά του παραδείγματα. Εγώ θα του θυμίσω πόσο συχνά στους κοινωνικούς μας κύκλους ηλεκτρίζεται η ατμόσφαιρα, όταν από κάποιον απρόσεχτο συνδαιτημόνα έρχεται λ.χ. στη μέση το πολύκροτο γλωσσικό μας ζήτημα και στην σκηνή βρίσκεται κάποιος γνωστός πρωταγωνιστής. Οι παρατάξεις σχηματίζονται αμέσως και το πολεμικό μένος ανάβει. Τέτοιες ώρες η στοιχειώδης φρόνηση υπαγορεύει την άμεση διακοπή του διαλόγου, τη γρήγορη μετάβαση σε άλλα θέματα. Ο έξυπνος άνθρωπος βλέποντας τη διαμάχη από τη δική του σκοπιά, φαντάζομαι ότι θα πει τότε μέσα του το απόφθεγμα ενός πασίγνωστου ξένου θεατρικού συγγραφέα: «Όταν λένε ότι το άσπρο είναι μαύρο και το μαύρο άσπρο, είναι πολύ δύσκολο να βρει κανείς την άκρη» (Ευγένιος lonesco)⁴ –και θα σωπάσει. Τέχνη χρειάζεται για να κάνει κανείς επιδέξια και ευχάριστα ένα διάλογο. Τέχνη επίσης για να τον σταματάει εγκαίρως, όταν γίνεται άγονος και εριστικός. Ο καλός συζητητής κατέχει και τις δύο.

Ε. Π. Παπανούτσος
«Το δίκαιο της πυγμής»

Icons of Sound: Cappella Romana in a virtual Hagia Sophia – Cherubic Hymn in Mode 1

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Κοιτάζω γύρω μου

Με φοβίζει ο χρόνος.

Με φοβίζει η αποξένωση

Ανθρώπινες μηχανές

Ζώα κλωνοποιημένα

Κοινωνία ψυχρή τερατώδης.

Μήπως φταίω εγώ;

Θεέ μου…

Πόσο πολύ φοβάμαι!

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

Το μισό από το κακό που γίνεται στον κόσμο γίνεται από ανθρώπους που θέλουν να αισθανθούν σπουδαίοι. Δεν έχουν την πρόθεση να κάνουν κακό. Αλλά το κακό δεν τους απασχολεί.

Mort Garson – Plantasia 1976

ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΟΥ

Ψάχνω λίγο σκοτάδι εκεί που έχει γίνει η ζωή

το παραπέρα ενός θανάτου

ζητιάνοι οι οποίοι δεν ξέρουν τι ζητιανεύουν

αλλά κάποιος τους δίνει λίγο αβάσταχτο κενό

προσφέροντάς σου ό,τι ένιωθα μέσα μας

δίχως τίποτα, καμμιά μοίρα

δεν νοιάζομαι λοιπόν και περπατώ

με ξέρεις καλά πως κανένας είμαι

έτσι πολύ εύκολα προσπερνάς από μπροστά μου

άλλωστε οι νεκροί υπάρχουν πλέον χωρίς σκοπό

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

ΠΑΤΗΣΙΑ, ΑΘΗΝΑ, 17/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΧΩΡΙΣ ΣΚΟΠΟ, Σελ. 31

Η αυθεντική ποίηση μπορεί να αρέσει προτού γίνει κατανοητή.

Kassia Byzantine hymns of the first female composer of the Occident

ΣΤΙΓΜΕΣ

Στιγμές μικρές αγαπημένες φίλες

Παίζω μαζί τους

Σαν σκυθρωπά δένδρα

Με γυμνά κλαδιά

Χέρια που υψώνουν τις γροθιές

Στο φως του ήλιου.

Στρατιές από ξερά δένδρα

Καμπουριασμένα

Σαν κακοποιημένοι γέροντες,

Από τις θύελλες της ζωής

Αγαπώ τις στιγμές που με ταξιδεύουν,

Βυθίζομαι σε κόσμους μαγικούς

Ονειρεμένους

Στιγμές γλυκές

Στιγμές καθορισυικές…

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

Δεν πιστεύω ότι γερνάει κανείς. Νομίζω πως αυτό που συμβαίνει είναι ότι νωρίς στη ζωή, σε μια ορισμένη ηλικία μένει κάποιος ακίνητος και βαλτώνει.

Tim Hacker: Harmony in ultraviolet

ΑΘΩΑ ΠΕΤΑΛΑ

Όλα τούτα της παιδείας αγαθά

είναι λες και πίνεις όχι νέκταρ απ΄ τη πηγή

μα λασπόνερο σε γαβάθα

ακούγεται σαν ευτυχία

λύπης ο ήχος εγκλωβισμένος

στα δυο χαρούμενα τούτα  ηχεία

όσοι έχουν χάσει διασκεδάζουν

οι τρύπιες τσέπες τους μοναχές αδειάζουν

γιομάτη δεινά, χώρα πλούσια

όπως είπε κάποτε ο Σωκράτης

καταλήγει ψυχοουσία ό,τι πράττεις

πρέπει ο θεός να ζήσει

κάθε τριαντάφυλλο θ’ ανθίσει, πρέπει

δεν είναι υπερβολή καθώς αντηχεί

η παιδικότητα της ποίησης στο αυτί

μάθε ο τάδε δεινά πλάθε

Μαρία χαίρε αθώα πέταλα κλεισμένα φέρε

παιδικότητα=; ελάχιστα χρήσιμη ειδικότητα

πρέπει πολλαπλά πρέπει

Ελληνόδοξα πολύ μικρά έπη

παιδιά γελάνε μ’  αγαθά παιδείας χτισμένα

φωτίζουν ελευθερία πλασμένα

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

ΠΑΤΗΣΙΑ, ΑΘΗΝΑ, 17/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑ, Σελ. 35

Πού είναι η όλη η σοφία που χάσαμε μέσα στη γνώση; Πού είναι όλη η γνώση που χάσαμε μέσα στην πληροφόρηση;

 Mount Lebanon Choir: Arab Greek Orthodox Divine Liturgy

ΦΥΣΙΣ

Της ανατολής του ηλίου

Προτρέχει το φως της αυγής.

Ξεπροβάλλει η φύση

Στον θρόνο της μεγαλοπρεπής,

Κάτω από τον ουρανό.

Ο άνθρωπος στην απεραντοσύνη

Της φύσης,

Είναι ένα μηδενικό.

Σαν τέτοιο την κακοποιεί.

Και αυτή με την σειρά της, τον εκδικείται.

Ω μητέρα φύση!

Σε ύμνησαν, σε λάτρεψαν,

Μήπως θα έπρεπε

Να μάθουμε

Να σε σεβόμαστε;

Να σ’ αγαπάμε;

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

Οι ανώριμοι ποιητές μιμούνται. Οι ώριμοι ποιητές κλέβουν.

Ελλάδα: Συνεχίζεται η καταστροφή του περιβάλλοντος

Ένα ρεπορτάζ με αφορμή την χθεσινή «Παγκόσμια Ημέρα προστασίας βιοτόπων»

4.2.2013 | 18:28

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΑΚΡΗΣ

 

Με αφορμή την χθεσινή «Παγκόσμια Ημέρα προστασίας των βιοτόπων» η Εφημερίδα των Συντακτών αναφέρεται στις μελέτες της WWF Ελλάς για της απειλές προστατευομένων περιοχών στην χώρα μας:

Υμηττός: O πιο σημαντικός ορεινός όγκος για το λεκανοπέδιο, οικοπεδοποιήθηκε το 20,9% της συνολικής του έκτασης μετά τον πόλεμο. Σχεδόν 16.000 στρέμματα χαμηλής βλάστησης, άλλα 146 δασικής και πάνω από 8.000 αγροτικών εκτάσεων μετατράπηκαν σε οικισμούς.

Λιβάδι: H καρδιά του Παρνασσού λόγω του χιονοδρομικού κέντρου έχει μετατραπεί σε πολιτεία. Η δομημένη επιφάνεια το 1945 ήταν μόνον 126 στρέμματα και σήμερα φθάνει τα 2.000, σε βάρος της γεωργικής γης και αλλά και του δάσους.

Κασσάνδρα Χαλκιδικής:  Oικοπεδοποιήθηκαν υγροτοπικά και αμμοθινικά παράκτια συστήματα. Τα τελευταία χρόνια έχουν οικοπεδοποιηθεί 5.000 στρέμματα, το 26,7% του συνόλου, που προήλθαν από αφανισμό της αγροτικής γης (61,2%) και των δασών (18,7%).

Το Δέλτα των ποταμών Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα δέχεται τις πιέσεις της βιομηχανικής περιοχής της Σίνδου, ενώ προβλέπεται η δημιουργία νέου ΧΥΤΑ

To σημαντικότερο κομμάτι του ρεπορτάζ που έχει να κάνει με την χώρα μας  είναι αυτό που αναφέρεται στην λίμνη Κορώνεια. Αναφέρονται τα εξής:  «Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της λίμνης Κορώνειας που περιλαμβάνεται στους σημαντικότερους οικότοπους της Ευρώπης και υποτίθεται ότι προστατεύεται από τη διεθνή σύμβαση Ραμσάρ. Το οικοσύστημα της περιοχής έχει δεχτεί τη χαριστική βολή από τις αρχές του 2009, όταν είχαν εντοπιστεί χιλιάδες νεκρά ψάρια που είχαν υποστεί δηλητηρίαση από τοξικά λύματα προερχόμενα από τους γύρω οικισμούς και κυρίως τις μικρές παραγωγικές μονάδες. Από τότε ακούστηκαν πολλά «θα» για τη διάθεση εξασφαλισμένων ευρωπαϊκών κονδυλίων, αλλά μόλις τον Δεκέμβριο το αρμόδιο υπουργείο ΠΕΚΑ υπέγραψε δύο συμβάσεις συνολικού ύψους 12,5 εκατ. ευρώ για τις πρώτες παρεμβάσεις διάσωσης της λίμνης»

LIFO

ΘΕΜΑ: ΦΥΣΗ, ΜΟΛΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

VLIORAS

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 28.11.2015

Τεράστιες οι απώλειες από φυσικές καταστροφές

ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΛΑΦΡΟΣ

Περισσότερα, πιο έντονα, πιο καταστροφικά! Οχι, δεν πρόκειται για κάποιο είδος ιδιότυπου αρνητικού διαγωνισμού, αλλά για την καταγραφή των καταστροφικών περιστατικών που οφείλονται σε φυσικά φαινόμενα την εικοσαετία 1995-2015. Σε έκθεση υπηρεσίας του ΟΗΕ, που δόθηκε την Τρίτη στη δημοσιότητα, καταγράφεται πως ο ετήσιος αριθμός των καταστροφών λόγω καιρικών φαινομένων σε παγκόσμια κλίμακα τη δεκαετία 2005-2014 έχει σχεδόν υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με τη δεκαετία 1985-1995, ενώ έχει αυξηθεί κατά 14% σε σχέση με τη δεκαετία 1995-2004. Το 90% των καταστροφών οφείλεται σε πλημμύρες, θύελλες, καύσωνες και σε άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Ο αριθμός και η έκταση των καταστροφικών συμβάντων στον πλανήτη μέσα σε μια εικοσαετία κάνουν ακόμα και τα πιο θεαματικά χολιγουντιανά μπλοκμπάστερ ταινιών καταστροφής να μοιάζουν με παιδική χαρά… Από το 1995 (όταν διοργανώθηκε η Διεθνής Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στο Κιότο) έως το 2014 το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τη Μείωση του Κινδύνου Καταστροφών (UNISDR) και το Βελγικό Κέντρο Ερευνας για την Επιδημιολογία των Καταστροφών (CRED) κατέγραψαν 6.457 φυσικές καταστροφές, που προκάλεσαν 606.000 θανάτους, ενώ 4,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι τραυματίστηκαν, έμειναν άστεγοι ή χρειάστηκαν επείγουσα βοήθεια! Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι καταστροφές που οφείλονται σε ακραία ή έντονα καιρικά φαινόμενα έχουν γίνει πιο συχνές, με αύξηση του αριθμού των πλημμυρών και των θυελλών.

Η εξέλιξη αυτή δεν μπορεί να συνδεθεί με μηχανιστικό τρόπο με την κλιματική αλλαγή, αλλά είναι φανερό πως συσχετίζεται, όπως εκτιμούν και οι υπεύθυνοι του ΟΗΕ. Παρουσιάζοντας την έκθεση, η κυρία Margareta Wahlström, επικεφαλής της UNISDR, σημείωσε πως «ο καιρός και το κλίμα είναι από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση καταστροφών. Η έκθεση αποδεικνύει ότι ο κόσμος πληρώνει βαρύ τίμημα σε ανθρώπινες ζωές». Συνδέοντας μάλιστα τα ανησυχητικά ευρήματα με τις συνομιλίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που ξεκινούν μεθαύριο στο Παρίσι, τόνισε: «Μακροπρόθεσμα, μια συμφωνία στο COP21 για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα αποτελεί σημαντική συμβολή στη μείωση των ζημιών από φυσικές καταστροφές, που εκπορεύονται εν μέρει από την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας».

Η Ασία είναι το κυριότερο πεδίο βολής των ακραίων καιρικών φαινομένων. Μέσα στην εικοσαετία μετρά 332.000 θανάτους και 3,7 δισεκατομμύρια ανθρώπους που έχουν πληγεί ποικιλοτρόπως. Στους αριθμούς αυτούς περιλαμβάνονται οι 138.000 θάνατοι που προκλήθηκαν από τον κυκλώνα Ναργκίς που έπληξε τη Μιανμάρ το 2008. Οι χώρες με τα περισσότερα καταστροφικά περιστατικά είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες με 472, η Κίνα με 441, η Ινδία με 288, οι Φιλιππίνες με 274 και η Ινδονησία με 163.

Το 43% των καταστροφών οφείλεται σε πλημμύρες, οι οποίες προκάλεσαν τον θάνατο σε 157.000 ανθρώπους και επηρέασαν 2,3 δισεκατομμύρια. Οι περισσότεροι θάνατοι προκλήθηκαν από καταιγίδες. Πρόκειται για 242.000 νεκρούς ή το 40% των παγκόσμιων απωλειών των σχετιζόμενων με τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Το 89% των θανάτων αυτών συνέβησαν σε χώρες με σχετικά χαμηλό μέσο οικονομικό επίπεδο, παρότι εκεί εκδηλώθηκε το 26% των θυελλών.

Ιδιαίτερα θανατηφόροι, σύμφωνα με την Εκθεση, ήταν οι καύσωνες και οι παγετοί, αφού ο μέσος όρος ήταν 405 νεκροί ανά περιστατικό. Οι καύσωνες μάλιστα είναι το καιρικό φαινόμενο που προκάλεσε τους περισσότερους νεκρούς στις αναπτυγμένες οικονομικά χώρες, κυρίως της Ευρώπης. Στις χώρες με υψηλό ΑΕΠ το 76% των θανάτων που οφείλονται σε καιρικές καταστροφές σχετίζονται με ακραίες θερμοκρασίες, κυρίως καύσωνες. Συνολικά, οι καύσωνες προκάλεσαν 148.000 θανάτους στην εικοσαετία, με το 90% αυτών των θανάτων να έχουν καταγραφεί στην Ευρώπη.

Οι ξηρασίες «προτιμούν» την Αφρική, αφού στην εικοσαετία καταγράφηκαν 136 περιστατικά, εκ των οποίων 77 στην Ανατολική Αφρική. Οι συντάκτες της έκθεσης σημειώνουν πως είναι ανάγκη να βελτιωθεί ο τρόπος εκτίμησης των συνεπειών από τις ξηρασίες και ο υπολογισμός των έμμεσων θυμάτων, καθώς η ξηρασία δεν σκοτώνει ή ξεσπιτώνει άμεσα, όπως μια πλημμύρα.

Οσον αφορά τις οικονομικές συνέπειες των καταστροφών (όσο αυτό είναι δυνατό, καθώς οι ανθρώπινες ζωές δεν κοστολογούνται), η έκθεση σημειώνει πως δεν υπάρχει συνολική εικόνα, διότι οι αναφορές σε πολλά περιστατικά δεν συνοδεύονται από οικονομική εκτίμηση. Το UNISDR εκτιμά ότι το ετήσιο κόστος των καταστροφών, συμπεριλαμβανομένων των σεισμών και των τσουνάμι, είναι από 235-285 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή από 4,7-5,7 τρισεκατομμύρια ευρώ την εικοσαετία!

Ο καθηγητής Debarati Guha-Sapir, επικεφαλής του CRED, δήλωσε, κατά την παρουσίαση της Εκθεσης, ότι «η κλιματική αλλαγή, η μεταβλητότητα του κλίματος και τα ακραία καιρικά φαινόμενα αποτελούν απειλή για την επίτευξη του στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης και της εξάλειψης της φτώχειας. Πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να αντιμετωπίσουμε τους άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως η άναρχη αστική ανάπτυξη, η περιβαλλοντική υποβάθμιση και τα κενά στην έγκαιρη προειδοποίηση». Το σίγουρο είναι πως λίγα 24ωρα πριν από την έναρξη της διεθνούς συνόδου για την κλιματική αλλαγή, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί πως η συζήτηση για το κλίμα είναι μια συζήτηση ιδεολογική, την ώρα που οι καταστροφές από την απορρύθμιση του θερμοστάτη της Γης είναι δίπλα μας.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Midori Takada – Through The Looking Glass

Μονόλογος περί διαλόγου

[…] Όλοι σήμερα μιλάνε για διάλογο, στην κυριολεξία του και μεταφορικά· στο ιδιωτικό και στο δημόσιο επίπεδο κανένας δεν βρίσκεται που να μην τον διεκδικεί και να μην εξαίρει τις αρετές του. Φτάνει έτσι ν’ αναρωτιέται ο γεμάτος καλή θέληση αφελής, πώς διάβολο γίνεται σε μιαν εποχήν τόσο παθιασμένη για διάλογο, να συνεννοούνται τόσο λίγο οι άνθρωποι μεταξύ τους. Είναι σα να ξεχνάμε την πασίδηλη¹ ανθρώπινη διπροσωπία: Όποιος διατυμπανίζει την επιθυμία του για διάλογο, δεν θα πει και πως τον επιθυμεί· μεταμφιέζει έτσι την εγωλατρική του προσήλωση στον μονόλογο. Προτείνω τον διάλογο μπορεί να σημαίνει: γυρεύω, με πρόσχημα την συνδιάλεξη, ακροατές· έχω πεποίθηση στην ρητορική μου δεινότητα ή στην δικολαβική² μου ευελιξία και δεν μου κακοφαίνεται να εξασφαλίσω μιαν εύκολη νίκη· σ’ αποκαλώ συνομιλητή μου αλλά σε κρατάω κάτω από την απειλή της εξουσίας μου: αν σου βαστάει, πες ό,τι πιστεύεις! Η τελευταία τούτη ποικιλία είναι η πασίγνωστη στο διεθνές επίπεδο «συνεννόηση» όπου ο ένας από του δύο συνομιλητές εκφράζεται από «θέσεως ισχύος», όπως λένε. Ισάριθμες εκδοχές του φαινομένου κακή πίστη. Ο σύγχρονος κόσμος δεν κατορθώνει να συνεννοηθεί γιατί κάνει κατάχρηση αυτής της τακτικής. Είναι ένας κακόπιστος κόσμος. […]

Διάλογος δεν υπάρχει (για να πούμε τ’ αυτονόητα) παρά μόνον ανάμεσα σε ίσων δικαιωμάτων συνομιλητές. Όταν ο ένας κρατάει στο χέρι του τον κεραυνό κι ο άλλος βρίσκεται όρθιος, ελάχιστος σαν υπόδικος μπροστά στο βάθρο της εξουσίας, ο διάλογος, κι αν προτείνεται, είναι φενάκη.³ Ο εξουσιαστής, στην χειρότερη περίπτωση, ξεγελάει τον εαυτό του αν νομίζει πως θ’ ακούσει την αλήθεια. Η θέση του άλλωστε είναι διπλά ψεύτικη: αν τύχει να βρει αντίκρυ του έναν παλαβό, έναν άνθρωπο παράτολμο, που θα του την πει, θα είναι υποχρεωμένος, για λόγους κύρους, να τον κατακεραυνώσει. Στην περίπτωση τούτη, ο ειλικρινής καταδικάζεται ως αυθάδης. Αν πάλι ο σε μειονεκτική θέση συνομιλητής το γυρίσει, για λόγους άμυνάς του, στην πονηρή κολακεία, ο σε πλεονεκτική θέση δεν θα μάθει ποτέ την αλήθεια. Δέσμιος της εξουσίας του, θα χρειαστεί τότε, για να ξέρει πού βρίσκεται –πράγμα αναγκαίο για την ασφάλειά του– να χρησιμοποιεί επαγγελματίες πληροφοριοδότες, ν’ ακούει καταδότες, διαβολείς, συκοφάντες, ή, αντίθετα, κόλακες που τον ξεγελάνε, για να του φαίνονται αρεστοί. Όπου δεν υπάρχει φυσικός διάλογος, υπάρχει όργιο κατασκοπίας. […] Ακόμα και σε καθεστώτα φιλελεύθερα, όταν ιδίως είναι «ισχυρά», ο κυβερνήτης δύσκολα μαθαίνει την αλήθεια για το λαϊκό φρόνημα. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος έχασε τις εκλογές του 1920, ενώ το κομματικό περιβάλλον τον διαβεβαίωνε πως θα τις κερδίσει με τρόπο θριαμβευτικό ύστερα από τόσες εθνικές νίκες.

Αυτά στο επίπεδο της εξουσίας. Έχουμε, όμως, και το ανεπίσημο επίπεδο, όχι το ιδιωτικό, αλλά το δημόσιο! Διάλογος ιδεολογικός, διάλογος διαπραγματευτικός, διάλογος πνευματικός, άλλα ακόμα τέτοια. Καμία εποχή δεν έχει οργανώσει τόσους διάλογους όσους η δική μας. Είναι μια έμμεση ομολογία πόσο δύσκολο το βρίσκει να συνεννοηθεί. Αν εξαιρέσουμε τους ανεγνωρισμένα περιττούς διάλογους, που γίνονται για λόγους διακοσμητικούς, ελαφρούς, αργόσχολους (εννιά στα δέκα συνέδρια, «σεμινάρια» κτλ.), οι άλλοι έχουν σκοπό να προβάλουν πανηγυρικά οι ομιλητές τις ιδεολογικές τους θέσεις, χωρίς καμιά διάθεση να διαφωτιστούν ή να τις ελέγξουν. Διάλογοι διαφημιστικοί δογμάτων, προορισμένοι να πείσουν εκείνους που δεν χρειάζεται να πειστούν, τους οπαδούς τους, σκληραίνουν παρά που απαλύνουν το διάχυτο κλίμα της διαφωνίας. Ο κόσμος μας εμφανίζεται γεμάτος καλή θέληση κι αδυναμία να ομονοήσει. Φτάνει κανένας ν’ αναρωτιέται αν πρόκειται για ζήτημα χρόνου, αν δηλαδή βρισκόμαστε ακόμα σ’ ανωριμότητα, ή αν αντιμετωπίζουμε έτσι κάποιαν οργανική αδυναμία κι ατέλεια του ανθρώπινου γένους.

Η ζωή εμφανίζεται ως πεδίο διαμάχης. Χωρίς αυτόν της τον αντιθετικό χαρακτήρα, που ορίζει τον συστατικό δυναμισμό της, θα έφτανε στη αυτοαναίρεση. Ο διάλογος είναι μια ειρηνική προστριβή, συμφωνημένα πλαισιωμένη, περιορισμένη από μερικούς θετούς κανόνες, καθώς μια αθλοπαιδιά. Αν παραβώ τους κανόνες του ποδοσφαίρου, αυτό που θα διεξαχθεί στο γήπεδο δεν θα είναι πια ποδοσφαιρική συνάντηση, θα είναι συμφυρμός και συμπλοκή άμορφη, πρωτόγονη, χωρίς το παρα-αισθητικό ενδιαφέρον της αθλοπαιδιάς. Αλλά η αθλοπαιδιά δεν αποβλέπει σε τίποτα πέρα από τον εαυτό της, δεν είναι μέσο, είναι σκοπός. Ο διάλογος εμφανίζεται ως μέσο: Θέλω, με μέσο τον διάλογο, να φτάσω κάπου, σε κάτι που τον υπερβαίνει: σε μια συνεννόηση των ανθρώπων μεταξύ τους, ή, πολύ περισσότερο, στην από κοινού αποκάλυψη κάποιας αλήθειας. Εδώ είναι που ορθώνεται το αντικειμενικό ερώτημα για την ορθότητα του διαλόγου. Κι εδώ είναι που διαγράφεται η διαφορά του από την διαλεκτική. Η διαλεκτική είναι πρόβαση,⁴ αλλιώς δεν είναι τίποτα. Ο διάλογος, πρώτο στοιχείο της διαλεκτικής στην αρχαία της σημασία, αλλά και μέσο ενανθρωπισμού της στην νεώτερη, ξεχωρίζει την περιοχή της φυσικής διαλεκτικής από της ανθρώπινης. Αν είμαστε μόνον όργανα μιας διαλεκτικής κι όχι φορείς της, τότε το οντολογικό πρόβλημα τίθεται διαφορετικά: Πλαστήκαμε για να συνεννοούμαστε μόνο στο βασικό, στο χαμηλότατο επίπεδο, εκεί όπου η λαλιά είναι κενολογία: Το θέατρο του παραλόγου επιβραβεύεται, γιατί το πρόσεξε αυτό και το υπογράμμισε.

Σε κάπως υψηλότερο επίπεδο, ο διάλογος αρχίζει να γίνεται «διάλογος κουφών». Άρα κλήρος μας η μοναξιά. Στο κάπως προηγμένο στάδιο όπου έχουμε φτάσει, ή στο κάπως διδαγμένο από μακριά πείρα, ανακαλύπτουμε, ξαφνικά, αυτή την συγκλονιστική πραγματικότητα. Ως τώρα νομίζαμε πως γεννιόμαστε μόνοι και πεθαίνουμε μόνοι. Όταν λέμε πως συνεννοούμαστε, εννοούμε πως συμπλέουμε πάνω σε χωριστά μονόξυλα, μέσα σ’ έναν ωκεανό δίχως όρια. Συνεννοούμαστε αλληλοπαρεξηγούμενοι –αυτός είναι ο καλοπροαίρετος διάλογός μας.

Δεν επιτρέπεται να θεωρήσουμε το αίσθημα τούτο απόληξη. Κανένας μας δεν έχει το δικαίωμα να προεξοφλήσει το μέλλον. Διαλεγόμαστε και θα διαλεγόμαστε επίμονα, ασταμάτητα, γιατί αυτό μας είναι ανάγκη ζωτική, συστατικό μας πάθος. Ο πλησίον δεν είναι μόνο Κόλαση, όπως το έχει πει ο Σάρτρ, είναι και Παράδεισος: ο μόνος μας απτός Παράδεισος. Ποιος ποτέ φαντάστηκε τον Παράδεισο σαν ερημιά, δίχως συγκατοίκους; Αρμονική κατανομή φυσικού κι ανθρώπινου στοιχείου ορίζει το παραδεισιακό μας όραμα, κι αυτό δεν είναι τυχαίο: Ξεκινάει από τα βάθη της συλλογικής μνήμης, τότε που η Φύση δεν ήταν καταργημένη από τον άνθρωπο, αλλά εμψυχωμένη από την διακριτική του παρουσία.

Άθλημα που μας έχει προταθεί ο διάλογος, θα εμπνέει πάντοτε κάθε ευγενική προσπάθεια να ξεπεραστεί η φυλάκιση μέσα στον εαυτό μας.

Άγγελος Τερζάκης
«Κρίση και έλεγχος της εποχής μας»

Κάθε ποιητής, αν επιβιώσει μετά τα είκοσι πέντε του, πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να αναζητήσει νέες λογοτεχνικές επιρροές. Θα έχει διαφορετικά συναισθήματα να εκφράσει.

Christodoulos Halaris Anthology of Byzantine Secular Music

ΤΟ ΚΟΚΚΑΛΟ ΩΣ ΒΑΡΟΣ

Περνάς νιότη γρήγορα σαν να ήσουν γιομάτη αθάνατα όνειρα

όπως ο θεός ενώ ήταν ακόμη νέος

ύπουλος εχθρός της αιωνιότητας

κι όμως ο χρόνος έχει αισθήματα

όλα καταλήγουν στη μοναξιά όταν ωριμάσουν

φέρτε μου κλουβιά εσείς οι τεχνολογικά εξελιγμένοι πολιτισμοί

παπαγαλάκια καταβροχθισμένα

απαγγέλει αγαθά πολλά η ποίηση

λύσαμε αινίγματα, παρατείναμε κάθε ερώτημα

ακίνητοι όπως η τέταρτη διάσταση, καθαρισμένοι από ψυχές

καθισμένοι σε πολυθρόνες, λιγόθρονες, προσφέρουμε ανάπαυση

εκλαμβάνουμε το κόκκαλο ως βάρος

του ζειν λοιπόν αν είχαμε μοίρα

ευζείν ίσως εφόσον υπήρχε παράδεισος

μονάχα ώριμος χρόνος

εκεί τα πάντα είναι απλό θέμα αυτοσυσχέτισης

εγώ ως κάτεργο, ικεσία εσύ

μαρτυρίου ύπαρξης αφαίρεση

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

ΠΑΤΗΣΙΑ, ΑΘΗΝΑ, 17/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Σελ. 33

Δεν θα σταματήσουμε να εξερευνούμε. Και το τέλος της εξερεύνησής μας θα είναι όταν θα φτάσουμε εκεί από όπου ξεκινήσαμε και θα ανακαλύψουμε το μέρος για πρώτη φορά.

 Aidan Baker- I will always and forever hold you in my heart and mind

ΧΩΡΙΣ ΣΚΟΠΟ

Περπατώ χωρίς σκοπό

Χωρίς να νοιάζομαι

για τίποτα, και για κανένα.

Νοιώθω μέσα μου,

Ένα αβάσταχτο κενό,

Χωρίς να ξέρω

Τι θα γίνει παραπέρα.

Ζητιάνα έχω γίνει της ζωής,

Ψάχνοντας κάποιο φως,

Μες στο σκοτάδι.

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

ΖΗΤΙΑΝΑ ΕΧΩ ΓΙΝΕΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Θεωρώ ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός να πηγαίνει στην κόλαση με τον δικό του τρόπο.

Russian Sacred Music: The Divine Wisdom of St. Sofia

Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ

Σάββατο, 20 Ιουνίου 1942

Είναι πολλές μέρες που δεν έχω πια γράψει τίποτα· έπρεπε να σκεφτώ μια για πάντα τι σημαίνει ένα ημερολόγιο. Είναι για μένα ένα εντελώς μοναδικό συναίσθημα να εκφράζω τις σκέψεις μου, όχι μόνο γιατί δεν έχω ακόμα γράψει, αλλά γιατί μου φαίνεται πως αργότερα, ούτε ‘γω ούτε οποιοσδήποτε άλλος θα ενδιαφερόταν για τις εκμυστηρεύσεις μιας μαθήτριας δεκατριών χρόνων. Στο κάτω κάτω, δεν έχει και καμιά σπουδαιότητα. Επιθυμώ να γράψω και, πολύ περισσότερο ακόμη, να βυθομετρήσω την καρδιά μου σχετικά με κάθε λογής πράγματα.

«Το χαρτί είναι πιο υπομονετικό από τους ανθρώπους». Αυτό το γνωμικό μού ήρθε στο νου, όταν μια μελαγχολική μέρα, με το κεφάλι στηριγμένο στα χέρια, παιδευόμουν να πάρω απόφαση: να βγω ή να μείνω σπίτι μου. Ναι, πραγματικά, το χαρτί είναι υπομονετικό και, καθώς υποθέτω ότι κανείς δε θα ενδιαφερθεί γι’ αυτό το χαρτόδετο τετράδιο που φέρει τον αξιοπρεπή τίτλο «Ημερολόγιο», δεν έχω καμιά πρόθεση να το δώσω ποτέ να διαβαστεί, εκτός αν συναντήσω στη ζωή μου το Φίλο ή τη Φίλη στους οποίους θα το δείξω. Και νά με που έφτασα στο ξεκίνημα, στην ιδέα ν’ αρχίσω ένα ημερολόγιο. Το κάνω γιατί δεν έχω μια πραγματική φίλη.

Ποίηση είναι αυτό που είναι χαμένο στη μετάφραση.

Popol Vuh – Hosianna Mantra (1972)

Σ’ ΕΝΑ ΧΑΡΤΑΕΤΟ ΔΕΜΕΝΟΣ

Η καρδιά πόσους πήχεις απέχει

απ΄ το αόρατο πια σπλάχνο της νόησης;

περιμένει η γη τον ουρανό σας

θα ΄ρθει απάνω σ’ ένα χαρταετό δεμένος

η αγάπη ψιθυρίζοντας φλόγες κάνει τη φωτιά να δακρύσει

πρόσωπο γυαλισμένο λύπη κι εγώ φωτίζω λίγο άψυχο σκοτάδι

καθώς με διακρίνουν φεγγαρόφωτου οι λουρίδες

λαμπερές ζωγραφιές κάμαρας Αυγουστιάτικης

λούσου χέρι θείο άγγιγμα

που ανάβει στα σβησμένα σου δάχτυλα

σφίξε δυνατά ό,τι μας δένει

σε παράθυρα ανοιχτά

ξύλινο πάτωμα,  θεού ταπεινοφροσύνης, τρεκλίζει

αυτός είναι ο τάφος του ανθρώπου

ένα υπόγειο υπερυψωμένο

στο μέτωπο κάθε γης κι ελπίδας

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

ΠΑΤΗΣΙΑ, ΑΘΗΝΑ, 17/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΟ ΦΕΓΓΑΡΙ, Σελ. 29

Έχεις ελευθερία όταν αισθάνεσαι άνετα με το χαλινάρι σου.

вна Любоевич. Divna Ljubojevic, Дивна Љубојевић.

ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΟ ΦΕΓΓΑΡΙ

Το φεγγαρόφωτο του Αυγούστου,

Έλουζε το παράθυρο της κάμαρας,

Με το λαμπερό φως του,

ζωγραφίζοντας μαύρες λουρίδες,

στο ξύλινο πάτωμα,

Διέκρινα ένα δάκρυ

Να γυαλίζει, να φωτίζει το πρόσωπό του.

Δάκρυσα κι’ εγώ

Του έσφιξα το χέρι,

Ψιθυρίζοντας του.

Η αγάπη είναι φλόγα

Που ανάβει τις καρδιές,

δεν σβήνει

και δίνει στη γη

αυτό που περιμένουμε

από τον ουρανό….

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΟ ΦΕΓΓΑΡΙ

Το να μιλάς είναι ένας κρουνός στην αυλή και το γράψιμο είναι μια βρύση στον επάνω όροφο του σπιτιού. Ανοίγοντας το πρώτο, η πίεση στο δεύτερο πέφτει.

Vangelis – Blade Runner 2002

ΟΤΑΝ ΕΣΥ ΠΕΘΑΙΝΕΙΣ

Κάποτε οι λέξεις βρέθηκαν μέσα στη σκέψη

εκεί ήταν χαμένο κάποιο συναίσθημα

η ποίηση ψάχνει μονάχη στο σκοτάδι

μα πουθενά ψυχή ούτε ένα αυτί για ν΄ ακούσει

τόση απαγγελία λοιπόν στ’ αζήτητα ανθρώπινα

ίσως όμως ο θεός δεν αμφιβάλλει

ότι δίκαια υπάρχουμε

μην κλαίς ασταμάτητα λοιπόν που δημιουργήθηκες

ο κόσμος όλος σπαράζει

κατάντησε φυλακή  πελώρια το σύμπαν

η κάθε ελευθερία αιχμαλωτισμένη

στην ύπαρξή της

οπότε σκέψου πάλι

βλέπεις λαβύρινθος είναι ο νους

κρατήσου από μια κλωστή κρεμάσου

ακόμη κι η αιώνια ανάπαυση

καταλήγει εν τέλει κάπως βαρετή

κουράζει η πολύ μονοτονία

οπότε λίγη νεκρανάσταση

κάνει καλό αυτοκτονημένε ποιητή

όταν εσύ πέθαινες εν έτη 1963 εγώ γεννιόμουν

βουδιστικού τύπου μετεμψύχωση θ’  έλεγα

μα σιωπώ πενθώ εσένα

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

WEST DRAYTON, LONDON, 19/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΚΕΨΗ, Σελ. 52

 

Tο μυαλό του ανθρώπου είναι ένα θαυμάσιο όργανο. Αρχίζει να δουλεύει τη στιγμή που ξυπνάς και δε σταματάει μέχρι να φτάσεις στο γραφείο.

 Ancient Byzantine Music – Byzantium

Ο ΑΝΘΡΩΠΑΚΟΣ

Αφήνουμε να λεηλατούν τα όνειρά μας,

Αυτοί που έχουν φωνή λιονταριού

Και πράξεις λαγού.

Όλοι είναι τσαρλατάνοι.

Έλεγε ο ανθρωπάκος, περιφέροντας

Στους δρόμους το ισχνό σαρκίο του.

Βαρύ το φορτίο της ζωής.

Πίκρα, εγκατάλειψη, πόνος.

Υποσχέσεις, υποαχέσεις, υποσχέσεις.

Πολιτική αγυρτεία

Που οδηγεί στην καταστροφή,

Στην αθλιότητα, αθώους πολίτες.

Θύματα της απάτης, και της αυταπάτης.

 © ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ, ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ, ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ

Συγχώρεσε, Κύριε, τα μικρά αστεία που κάνω σε βάρος Σου και θα συγχωρέσω το μεγάλο αστείο που κάνεις σε βάρος μου.

ΚΑΜΠΟΥΡΙΑΣΜΕΝΟΙ

Καμπουριασμένοι ταξιδιώτες γέροντες ζωής

τους κακοποιούν μάγισσες-ρυτίδες

κλαδιά στιγμής, κομμένο δένδρο χρόνου

αγαπημένη μου γυμνούλα φίλη με το σκυθρωπό αιδείο σου

μικρός ο κόσμος βυθίζεται εκεί μέσα που όλα γίνονται θύελλες

ονειρεμένη γροθιά καθοριστική

γρονθοκόπημα αγάπης γλυκό

στιγμές από φως ξεραμένες στον ήλιο

ελάχιστες στρατιές ψυχής χέρια υψωμένα

σπάνιες στιγμές ζήσαμε τότε καθώς παίζαμε αμέριμνοι

πλήρης ημερών, τώρα μονάχα λύπη και μοναξιά

απέμειναν χαρούμενες

οι στιγμές πόσο μικραίνουν

αφήνοντας πίσω τα χρόνια

σαν σκουπιδιαρό αναμνήσεων

αμάζευτο κι αταξινόμητο

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

WEST DRAYTON, LONDON, 19/01/17

 

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΣΤΙΓΜΕΣ, Σελ. 47

ΚΑΜΠΟΥΡΙΑΣΜΕΝΟΙ

Ανιαρόν αργία

• (Η έλλειψη απασχολήσεως δημιουργεί την ανία)

The Mystic Didgeridoo [Didgeridoo Psybient Compilation Vol. 1]

 ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΗ ΛΑΧΤΑΡΑ

Αργόπινε το ποτό του,

Πλημμυρισμένος

Από μία απροσδόκητη λαχτάρα,

Που ξυπνούν τα δειλινά,

Της πρώιμης άνοιξης.

Άφησα το βλέμμα μου

Να ταξιδεύσει στο πρόσωπό του.

Στο άγγιγμα των χειλιών,

η καρδιά χτυπά!

Ο νους αναστατώνεται!

Το σώμα πνίγεται από τον πειρασμό!

Σαν άλικο τριαντάφυλλο,

Που μόλις άνοιξε.

Γεύεται την γλύκα της ηδονής.

Ω Αφροδίτη, πόσο δυνατά

Είναι τα βέλη σου;

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

Ω ΑΦΡΟΔΙΤΗ

Ἀνέχου ὑπὸ τῶν πλησίον μικρὰ ἐλαττούμενος

• Δείχνε ανοχή στις μικρές ζημιές που σου προκαλούν οι διπλανοί σου

Chant of the Templars – Da Pacem Domine (Esemble Organum)

ΞΕΠΡΟΒΑΛΛΕΙΟ ΗΛΙΟΣ

Μια πλατιά απεραντοσύνη

είναι η ψυχή, ο ουρανός, ο θάνατος

όλους μας κακοποιεί

το μεγάλο μηδενικό

που πολλαπλασιάζει τα πάντα

μαστιγώνοντας

ίσως η φύση να πενθεί έπρεπε

εκδικείσαι ό,τι λάτρεψες

μήπως όμως μάθουμε ποτέ

πως θα σεβόμαστε  όσους αγαπάμε;

τους ύμνους μητέρα γιούς ανατολής

καθώς ξεπροβάλλει ο ήλιος δύοντας

τόση μεγαλοπρέπεια

κάτω εκεί ο θρόνος, ο τάφος.

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

WEST DRAYTON, LONDON, 19/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΦΥΣΙΣ, Σελ. 40

Ἄπληστον κέρδος

• Άπληστο το κέρδος

Cluster & Eno – Cluster & Eno (Full Album) 1977

Όταν γνωρίστηκαν για πρώτη φορά ο Άλμπερτ Άινσταιν και ο Τσάρλι Τσάπλιν, αυτός ήταν ο αξέχαστος διάλογος που είχαν:

Άινσταιν:

Αυτό που θαυμάζω περισσότερο σε αυτό που κάνεις, είναι ότι δεν λες λέξη, αλλά όλος ο κόσμος σε θαυμάζει.

Και τότε ο Τσάρλι Τσάπλιν απαντάει:

Είναι αλήθεια, αλλά το δικό σου μεγαλείο είναι ακόμη πιο αξιοθαύμαστο. Εσένα σε θαυμάζει ολόκληρος ο κόσμος, ενώ δεν καταλαβαίνει λέξη από αυτά που λες!

 ΑΓΑΠΗ

Αντίκρυσα στον καθρέφτη

Ένα καινούργιο εαυτό…

Άφησε με να ονειρευτώ,

Στο καταφύγιο

Της μεγάλης αγκαλιάς σου.

Δάκρυ αλμυρό στα όμορφα μάτια

Αύρα μεθυστική.

Ποιητικοί, ουράνιοι αντίλαλοι,

Έδωσαν πνοή στα όνειρα μου.

Αγάπη φως του κόσμου!

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

ΑΝΤΙΚΡΥΣΑ ΣΤΟΝ ΚΑΘΡΕΦΤΗ

Άριστος σύμβουλος καιρός

• (Ο καλύτερος σύμβουλος είναι ο χρόνος)

Agni Parthene in Greek, Russian, French / Nektaria Karantzi & Choeur Yaroslavl

ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ

Ο καθρέφτης είχε βρει κι αυτός καταφύγιο

σε όμορφο κάποιο φως μεθυστικό

άφησέ με αύρα ποιητική

πνοή ουράνιου ονείρου στίχε αντιλαλείς

αντίκρυσα λίγη αγάπη, μεγάλο δάκρυ

αλμύρα ομορφιάς

έδωσα κάτι καινούργιο

αγκαλιές, μάτια, κορμί πολύ

και θάλασσα

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

WEST DRAYTON, LONDON, 21/01/17

 

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΑΓΑΠΗ, Σελ. 20

Αρχή άνδρα δείκνυσι

• (Η εξουσία δείχνει τον άνδρα)

Dust on the Breakers – Divide

 ΕΛΠΙΔΑ

Φως της ψυχής,

Στήριγμα της ζωής,

Παρηγοριά των φτωχών,

Θεότητα που έμεινε

Στη γη, και ανθίζει

Στην καρδιά των ανθρώπων.

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ,  ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

ΣΤΗ ΓΗ ΚΑΙ ΑΝΘΙΖΕΙ

Άρχων κόσμει σαυτόν

• (Όταν κυβερνάς, να φροντίζεις οι πράξεις σου ν’ αποτελούν κόσμημα)

Frankikon Byzantine Secular Music

ΒΕΛΟΥΔΙΝΟ ΑΓΓΙΓΜΑ

Ψιθύρισες πως είναι λάθος το απόψε

μεγάλο πάθος ονειροπόλο μου

βελούδινο άγγιγμα ψυχής…

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

WEST DRAYTON, LONDON, 21/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΑ ΛΑΘΟΣ, Σελ. 23

Βαρύ απαιδευσία

• (Είναι βαρύ πράγμα η αμορφωσιά)

 Alva Noto & Ryuichi Sakamoto Vrioon

Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Τρόμο και φόβο, νιώθει η ψυχή,

Όταν την δικάζουν,

και της παρουσιάζουν

Τα καλά ή τα κακά που έκανε,

Με γνώση ή άγνοια.

Μέχρι να βγει η απόφαση,

Του δίκαιου κριτή.

Τότε, που η κενοδοξία;

Η υπερηφάνεια;

Η κοινωνική διάκριση;

Παράδεισος είναι εκεί,

Όπου τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα.

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ,  ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

ΤΑ ΚΑΛΑ Ή ΤΑ ΚΑΚΑ

Βλεβερόν ακρασία

• (Η ακράτεια είναι βλαβερή)

Byzantium – Sonata in C Major,

Η ΨΥΧΗ ΔΙΚΑΖΕΤΑΙ

Τα όνειρα κάποτε γίνονται κι αυτά κακά

ώσπου θα βγει η απόφαση να ξυπνήσεις

είναι βλέπεις δίκαιος κριτής ο θάνατος

η δε ανάσταση μια αναβολή απόφασης οριστική

στον παράδεισο αν πας ίσως βρεις ακόμη κι εκεί

πλεονεξία πολύ και κενοδοξία

θυμάσαι τότε που ήσουν περήφανος

κι ας είχες άγνοια της πραγματικότητας

η γνώση σ΄ έκανε ανήμπορο

παρουσιάζεσαι πλέον ως γέρος

η ψυχή δικάζεται για τα καλά τώρα

διακρίνεσαι από μια κοινωνική μοναξιά

τρόμο και φόβο πλημμύρισε η ζωή μας.

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

WEST DRAYTON, LONDON, 21/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, Σελ. 24

Γνους πράττε

• (Αφού γνωρίσεις να ενεργήσεις)

Wahnfried – Trance 4 Motion

ΤΟ ΛΑΘΟΣ

 Μια ψυχή

Με ονειροπόλο πάθος,

Ψιθύρισε…

Απόψε είναι

Το μεγάλο μου λάθος.

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ,  ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

ΨΙΘΥΡΙΣΕ

Γνῶθι σαυτόν.

Javier Navarrete – Byzantium Ost

Η ΠΟΡΤΑ ΤΗΣ ΗΔΟΝΗΣ

Πρώιμη ανάσα κάτι σαν ανοιξιάτικο βλέμμα

στο πρόσωπό σου ταξιδεύουν χείλια

άγγιγμα αναστατωμένο άνοιξέ μου

την πόρτα της ηδονής

μόλις που ένα τριαντάφυλλο μπήκε στον πειρασμό

και γεύεται απροσδόκητα τούτα τα βέλη

δυνατά όπως η λαχτάρα κάποιου δειλινού

αργόπινες στίχους, ήσουν πλημμυρισμένος ποίηση

άλικο ποτό οι λέξεις

κι ο νους πνίγεται μέσα σε σώμα καθώς ξυπνά

η Αφροδίτη αφέθηκε να καρδιοχτυπά

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

WEST DRAYTON, LONDON, 21/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΗ ΛΑΧΤΑΡΑ, Σελ. 21

Δίκαιον νόει

• (Να κατανοείς το δίκαιο)

Tangerine Dream – Zeit

 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Αύγουστος μοιάζει

Ολόλαμπρο αστέρι

Που τελειώνει

Το καλοκαίρι.

Γλάροι πετούν με χάρη.

Κάτω από τ’ Αυγουστιάτικο φεγγάρι.

Φάρος φωτίζει το νερό.

Παιδιά τρέχουν

Παίζουν παιχνίδια, γελούν

 Στις χρυσές ακρογιαλιές τραγουδούν

Στης θάλασσας τα δακτυλίδια,

Κοχύλια, αφρός, αλμύρα.

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ,  ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

ΚΟΧΥΛΙΑ, ΑΦΡΟΣ

Δεινὸν συνιδεῖν τὸ μέλλον, ἀσφαλὲς τὸ γενόμενον.

• Δύσκολο πολύ να διακρίνεις το μέλλον· σίγουρο είναι ό,τι έγινε

 Épitaphe de Seikilos

Ω ΑΥΓΗ!

 Φεγγάρια τρέχουν στο νερό

φωτίζεται ο Αύγουστος

ξέπλυνε τους γλάρους καλοκαίρι

όλα αφρίζουν ολόλαμπρη αλμύρα

τελειώνουν ένα αστέρι κι η ψυχή της θάλασσας

εγγονή μου  η μοίρα

όταν ήταν δέκα ετών

σου δώρισε δαχτυλίδια πολλά

κι έτσι αρραβωνιαστήκαμε

πετούσαμε φτεροπιασμένοι

με χάρη στην αγάπη

ο ποιητής λέει πως οι λέξεις

μοιάζουν σαν παιχνίδια

τέτοιος είναι ο άνθρωπος

ποιός έχει τώρα σειρά στον θάνατο;

προτρέχει λίγο φως

Ω αυγή παίζεις στις ακρογιαλιές

ο φάρος γελά

κοχύλια τραγουδούν…

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

WEST DRAYTON, LONDON, 19/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ, Σελ. 41

Ευγνώμων γίνου

• (Να είσαι ευγνώμων)

Digital Tribalism [Tribal Psybient Compilation Vol. 1]

ΔΑΚΡΥΣΜΕΝΑ ΜΑΤΙΑ

Με τα μάτια γεμάτα δάκρυα,

Σαν ένας χείμαρρος

Που ξεχύνεται

Από την καρδιά,

Βλέπουμε καλύτερα τον Θεό.

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ,  ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΟΝ ΘΕΟ

Εύφημος ίσθι

• (Να έχεις καλή φήμη)

Ancient Greek Music – Makrotatos

ΣΗΚΩΘΗΚΕ ΣΚΟΝΗ ΠΟΛΥ

Λίγο το απέραντο τούτο γαλάζιο

πότε θα μάθουμε στην αχρωματοψία εμείς οι Έλληνες

έχουμε πια πατρίδα κακοποιημένη

γλυκιά καλλονή

επιτέλους τυφλή  μας αγκαλιάζει

μικρό το κακό, πράσινος θάνατος,

κόκκινοι τάφοι, μπλέ τα φτυάρια

κόκκινο καπέλο φορούσε ο νεκροθάφτης

σηκώθηκε σκόνη πολύ

από τόσο σκάψιμο

 βρέθηκε πετρέλαιο στις ανθρώπινες ψυχές

από τότε όλα άλλαξαν

ειδικά η αγάπη

απλώθηκε παντού σαν μια τεράστια

πετρελαιοκηλίδα θάλασσας

σκοτείνιασε ξαφνικά ο ήλιος

καθώς τον χαϊδεύουν γαλάζιες νυχτερίδες

αγάπης ουρανοί και τρέλας

φιλόξενο πάθος η ποίηση

επιτέλους η Ελλάδα παθιασμένη

λαμπροί καιροί γίνανε γρήγορα παρελθόν

ενάντια στ΄  άστρα ο κόσμος μας μικρός μ’  αγαπημένος

κι ας είμαστε ζωντανοί μένουμε πολτοποιημένοι

εκεί που βρισκόμαστε

κάνουμε ασήμαντη κάθε ανάσα μας

ανθρωπομηχανές απόγνωσης

πέπλο απελπισίας η σάρκικη ηδονή

πόση μεγάλη προσπάθεια απαιτεί

λίγο γκρίζο χάδι

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

WEST DRAYTON, LONDON, 19/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΓΛΥΚΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ, Σελ. 49

Θεράπευε παιδείαν

• (Να επιδιώκεις τη μόρφωση)

Θεράπευε τέχνην

• (Να επιδιώκεις την τέχνη)

 3 Hours of Instrumental Psychedelic Stoner Rock

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΚΕΨΗ

Κι’ αν με κρατούν αιχμάλωτη

Μιας φυλακής οι τοίχοι,

Κι αν η αμφιβολία

Με σπαράζει, δεν κλαίω.

Δηιμιουργώ ένα κόσμο

Γιατί έχω ελεύθερη σκέψη!…

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ,  ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

ΓΙΑΤΙ ΕΧΩ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΚΕΨΗ

Μη πάσι πίστευε

• (Να μην έχεις εμπιστοσύνη σε όλους)

Epic Greek Music – Spartan Warriors

Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική

ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ μού έδωσαν ελληνική·
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου.

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου.
Εκεί σπάροι και πέρκες

ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια

όσα είδα στα σπλάχνα μου ν’ ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες

με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων
όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη.

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου με τα πρώτα μαύρη ρίγη.
Εκεί ρόδια, κυδώνια

θεοί μελαχρινοί, θείοι κι εξάδελφοι
το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια κιούπια·

και πνοές από τη ρεματιά ευωδιάζοντας
λυγαριά και σχίνο

σπάρτο και πιπερόριζα
με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων,

ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα-πρώτα Δόξα σοι.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα-πρώτα Δόξα σοι!

Εκεί δάφνες και βάγια
θυμιατό και λιβάνισμα

τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια.
Στο χώμα το στρωμένο με τ’ αμπελομάντιλα

κνίσες, τσουγκρίσματα
και Χριστός Ανέστη

Με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων.
Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του Ύμνου.

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του Ύμνου!

Οδυσσέας Ελύτης
«Το Άξιον Εστί», Ψαλμός β’

Μη πλούττει κακώς

• (Να μην αποκτάς πλούτη με κακό τρόπο)

Spacemind – Memory Hole

Είναι, νομίζω, φανερό γιατί ο άνθρωπος είναι πολιτικόν ζώον περισσότερο απ’ ό,τι οι μέλισσες ή τα άλλα αγελαία ζώα: Όπως έχουμε ήδη πει πολλές φορές, η φύση δεν κάνει τίποτε δίχως λόγο και χωρίς αιτία. Ας προσέξουμε ύστερ’ απ’ αυτό ότι ο άνθρωπος είναι το μόνο ζώο που είναι εφοδιασμένο με την ικανότητα του λόγου. Η απλή φωνή δεν εκφράζει, ως γνωστόν, παρά μόνο τη λύπη και την ευχαρίστηση· γι’ αυτό και υπάρχει σε όλα τα ζώα· η φύση τούς έδωσε, πράγματι, όλη κι όλη αυτή την ικανότητα, να αντιλαμβάνονται το δυσάρεστο και το ευχάριστο και αυτά να τα κάνουν φανερά το ένα στο άλλο· του λόγου όμως ο προορισμός είναι να κάνει φανερό τι είναι ωφέλιμο και τι βλαβερό και, άρα, τι είναι δίκαιο και τι άδικο· αυτό είναι, πράγματι, που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από τα άλλα ζώα: μονάχα αυτός αντιλαμβάνεται το καλό και το κακό, το δίκαιο και το άδικο και όλα τα άλλα παρόμοια πράγματα –και, φυσικά, η συμμετοχή σε όλα αυτά είναι που κάνει την οικογένεια και την πόλη.

Αριστοτέλους «Πολιτικά» (I. 1253α 10 – 15)
Από το βιβλίο της Γ΄ τάξης του Ενιαίου Λυκείου:
«Αρχαία Ελληνικά, Φιλοσοφικός Λόγος»
Απόδοση στη νέα ελληνική γλώσσα:
Δημήτρης Λυπουρλής, Δέσποινα Μωραΐτου

Παρακαταθήκας ἀπόδος.

• Αγαθά που σου εμπιστεύτηκαν, δώσ᾽ τα πίσω

Ancient Greek Music – Apollo

Με τις λέξεις ο ανθρώπινος εγκέφαλος αιχμαλωτίζει το σύμπαν. Μέσα στις φόρμες των λέξεων γεννιούνται οι σκέψεις. Όπως τα ρεύματα των υδάτων κινούνται στην κοίτη του ποταμού και, αν δεν υπάρχει αυτή, σκορπίζουν και χάνονται, έτσι και οι σκέψεις κινούνται στην κοίτη της γλώσσας και χάνονται όταν χάνεται εκείνη. Από την ώρα που ο άνθρωπος αποκτά τις λέξεις, η κοίτη της σκέψης του γίνεται λεκτική. Η σκέψη χωρίς τη γλώσσα είναι βουβή, αλλά και η γλώσσα χωρίς τη σκέψη γίνεται κραυγή.

Με τον μικρόκοσμο των λέξεων ελευθερώνεται και φτάνει στο φωναχτό αγέρι της ζωής ο μέγας κόσμος της ανθρώπινης συνείδησης και του ανθρώπινου μόχθου. Οι λέξεις, «αυτός ο κόσμος ο μικρός ο μέγας» του Ελύτη, είναι αυτές που σηματοδοτούν τα όρια του κόσμου. Τα όρια του λόγου μου, είπαν, σηματοδοτούν τα όρια του κόσμου μου. Το παιδί κάνει τη μεγαλύτερη ανακάλυψη της ζωής του, όταν συνειδητοποιεί ότι τα πράγματα έχουν ονόματα.

Συνείδηση, επομένως, της γλώσσας σημαίνει συνείδηση της σκέψης. Συνείδηση της απεραντοσύνης της γλώσσας σημαίνει συνείδηση της απεραντοσύνης της σκέψης. Γι’ αυτό και οι γλώσσες βρίσκονται στα μπόγια των λαών. Ψηλώνουν με το ψήλωμα και συρρικνώνονται με τη συρρίκνωση των σκέψεων και των πολιτισμών των ανθρώπων. Δεν είναι δυνατόν οι πολιτισμοί και οι σκέψεις να προάγονται και οι γλώσσες να φθίνουν. Αυτό και το αντίστροφο του αποκλείονται. Στην τεχνολογία οι λαοί, στην τεχνολογία και οι γλώσσες. Στην ποίηση οι λαοί, στην ποίηση και οι γλώσσες. Άλλες γλώσσες απαιτούσαν οι αρχαίοι πολιτισμοί –πρώτος και καλύτερος ο αρχαιοελληνικός– και άλλες (συναισθηματικές και τυπικές) απαιτούν οι σύγχρονοι. «Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω» επαναλαμβάνει διαρκώς η γλώσσα στη γλωσσική κοινότητα που τη μιλάει…

…Κορυφαία στιγμή του αγώνα που πραγματώνει ο λόγος είναι η ποίηση. Στον ποιητικό λόγο οι δυναμικές της λέξης φτάνουν στην πιο υψηλή τους ένταση, γι’ αυτό και κατακτούν τον υψηλότερο δείκτη ελευθερίας. Την ποιητική λέξη, θα μας πει ο Κακριδής, «τη δυναστεύει ένας ακαταμάχητος πόθος ελευθερίας». Προς την ελευθερία της, όμως, υψώνεται η λέξη μέσα από τη σύγκρουση, μέσα από φυγόκεντρες και κεντρομόλες δυνάμεις, μέσα από τις δυνάμεις που αποζητούν την έκφραση και τις αντίμαχές τους που σηκώνουν τους φραγμούς. Ένας παράδοξος αγώνας στον οποίο τελικά δεν πρέπει να νικήσουν ούτε αυτές οι δυνάμεις ούτε εκείνες. Μια τέτοια νίκη θα ήταν καταστροφική. Είναι ανάγκη να νικήσει ο λόγος. Πρέπει δηλαδή ο λόγος μέσα από την σύγκρουση των αντινομικών συστατικών που τον συγκροτούν να λαγαρίσει και να υψωθεί κάθετα πάνω και πέρα από τις συμβατικότητες της καθημερινής γλώσσας. Το έπαθλο είναι τότε η διπλή ελευθερία: η δική του ελευθερία, αφού θραύει τους φραγμούς που ο ίδιος θέτει στον εαυτό του, και η ελευθερία του ανθρώπου, αφού απεγκλωβίζεται από τη μόνωση του και συναντά το συνάνθρωπο του, για να υπάρξουν μαζί μέσα από την επικοινωνία τους και τη δημιουργία τους. Γι’ αυτό και η ελευθερία του λόγου οδηγεί στη δημιουργία του λόγου. Αυτό σημαίνει πως ο αγώνας για την απελευθέρωση του λόγου οδηγεί στο λόγο της ελευθερίας που είναι η δημιουργία και η ευτυχία: Το εύδαιμον το ελεύθερον. Γιατί ο λόγος της ελευθερίας είναι ο λόγος που χτίζεται από την αρχή και μαζί χτίζει από την αρχή τον κόσμο. «Κοιτάξτε τα χείλη μου, λέει ο Ελύτης, από αυτά εξαρτάται ο κόσμος». Και ο Σεφέρης: «Στερνός σκοπός του ποιητή, λέει, δεν είναι να περιγράφει τον κόσμο, αλλά να τον δημιουργεί ονομάζοντάς τον». Και ο Emile Benveniste: «Κάθε φορά που ο λόγος ξετυλίγει ένα γεγονός, κάθε φορά ο κόσμος ξαναρχίζει. Καμιά δύναμη δε θα φτάσει ποτέ αυτή του λόγου, που δημιουργεί τόσα πολλά με τόσο λίγο». Ύψιστη στιγμή αυτής της δημιουργίας είναι εξάπαντος ο ποιητικός λόγος. Η γλώσσα, τότε, αφήνει τον πεζό της βηματισμό και πιάνει τον ποιητικό χορό, για να χορέψει την ελευθερία της και την ευτυχία της. Άλλωστε ο χορός, όπως και κάθε τέχνη, είναι απελευθέρωση. Τότε η λέξη γοητεύει, και ας γυρίζει η ίδια και η ίδια. Και ας μην είναι φανταχτερή και φουντωτή. Δε σταματάς στο τριμμένο της ένδυμα. Είναι η νέα της κίνηση που σε ξαφνιάζει. Ελεύθερη από τους γήινους δεσμούς λυγάει σαν τη χορεύτρια στους ρυθμούς της νέας κάθε φοράς χορογραφίας. Την έχει αγγίξει η χάρις της ελευθερίας κι αυτήν όπως τον αγωνιστή.

Χρίστος Λ. Τσολάκης
«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική» τόμ. Α΄

Την ευτυχία κρύπτε

• (Την ευτυχία σου να τη διαφυλάττεις και να μην την διαλαλείς γιατί θα προκαλέσεις τον φθόνο)

Pleiadian Friend (ambient / psychill / psybient mix)

Με καμιάν άλλη πνευματική κατάκτηση του ανθρώπινου γένους δεν μπορεί να συγκριθεί η γλώσσα, το σταθερά δηλαδή οργανωμένο σύστημα συμβόλων, με το οποίο συλλαμβάνομε και ανακοινώνομε τις σκέψεις και τις επιθυμίες, ή συνειδητοποιούμε και εκφράζομε τα αισθήματα και τις διαθέσεις μας, προς τους συνανθρώπους αλλά και προς τον ίδιο τον εαυτό μας. Η κοινωνική συμβίωση καθώς και η εσωτερική ζωή, το ανθρώπινο γενικά σύμπαν, θα ήταν αδύνατο να υπάρξει και να αναπτυχθεί χωρίς το λαμπρό τούτο όργανο που επέτρεψε να γεννηθεί (με τη δύναμη διαρκώς να ανανεώνεται) ο λόγος, ο προφορικός και ο γραπτός, ο εξωτερικευμένος και ο ενδιάθετος. Είναι πραγματικά περίεργο όσο και θαυμαστό αυτό που συμβαίνει με τη γλώσσα. Όχι μόνο για να εμπεδωθεί ή να διευκρινιστεί αλλά και για να υπάρξει ένας στοχασμός ή μια έφεση, ένα συναίσθημα ή μια συγκεκριμένη τάση, πρέπει να σαρκωθεί φραστικά, να συμβολιστεί μ’ ένα γλωσσικό τύπο. Το άρρητο δεν έχει υπόσταση μέσα στον ψυχικό μας κόσμο. Γιατί δεν «νοείται», και επομένως ούτε να κυοφορηθεί μπορεί από το πνεύμα ούτε να διεγείρει το συγκινησιακό κέντρο. Το «καταλαβαίνω» ή το «αισθάνομαι», αλλά δεν μπορώ να το «πω» είναι μύθος, ή πρόφαση για να καλύψει την πνευματική ερημία των ματαιόδοξων. Σκεπτόμαστε με «λέξεις», αισθανόμαστε επίσης με «λέξεις» –αδιάφορο αν είμαστε ή όχι σε θέση να περιγράψομε με ακρίβεια και πληρότητα τα βιώματά μας. Αυτό προϋποθέτει μιαν ειδική δεξιότητα, χάρισμα καταξιωμένο με την άσκηση. Από το άλλο μέρος πάλι οι «λέξεις» που ακούμε ή διαβάζομε γίνονται μέσα μας σκέψεις και αισθήματα, κινητοποιούν τις νοητικές και συγκινησιακές δυνάμεις που φωλιάζουν στον εσωτερικό μας κόσμο και εκείνες παράγουν τα βιώματα που αντιστοιχούν στο νόημά τους. Όσο και να αντιδράς θεληματικά στην υποβολή που ασκούν οι «λέξεις», είναι αδύνατο να μην υποστείς την επίδρασή τους· σου μεταδίνουν τον κραδασμό που περιέχουν και «καρφώνονται» στη σκέψη και στα αισθήματά σου. Αυτό τον μηχανισμό εκμεταλλεύονται όσοι έργο τους έχουν κάνει τη διαφήμιση, την προπαγάνδα, την «πλύση του εγκεφάλου».

Βέβαια παθαίνει η γλώσσα ό,τι και πολλές άλλες ανθρώπινες κατακτήσεις: η πολλή και κακή χρήση φθείρει το υλικό της, τις «λέξεις», και λιγοστεύει (ή και εξαφανίζει) την υποβλητική της δύναμη. Σαν τα πολυτριμμένα νομίσματα χάνουν και οι λέξεις λίγο-λίγο την αξία τους και δεν περνούν πια: δεν ερεθίζουν την ευαισθησία μας, δεν δημιουργούν μέσα μας καταστάσεις, δεν ξυπνούν συγκινήσεις ή τάσεις που να απαιτούν άμεση εκτόνωση. Τούτο συμβαίνει στον «κοινό» λόγο της καθημερινότητας, ή στα τυποποιημένα και αφυδατωμένα φραστικά σχήματα της «επίσημης» πεζολογίας. Τότε η γλώσσα διατρέχει τον έσχατο κίνδυνο να χάσει τους χυμούς των συμβόλων της, να συρρικνωθεί και να γεράσει. Αν τελικά δεν πεθαίνει, είναι γιατί σώζεται από την Ποίηση… «Από τη νέκρα έρχεται να σώσει τη γλώσσα ο ποιητής. Αυτός ανασταίνει πάλι τις λέξεις και τις κάνει πλάσματα ζωντανά. Τους ξαναδίνει το χαμένο τους δυναμισμό, για να μπορούν να βομβαρδίζουν τη συνείδησή μας με τις αλλεπάλληλες εκρήξεις του –όπως πατώντας το πεντάλ ο πιανίστας αφήνει τον κάθε τόνο να αντηχεί επ’ άπειρον καλώντας σε βοήθεια και ξυπνώντας τους αρμονικούς του. Εδώ έχομε μια σωστή κοσμογονία. Θησαυροί της γλώσσας, παραχωμένοι, βυθισμένοι στο σκότος, ανυποψίαστοι, ξανάρχονται στην επιφάνεια και οι λέξεις παίρνουν πάλι την παρθενική τους αγνότητα, τη δροσιά και τη λάμψη τους –το αρχέγονο κάλλος και τον πηγαίο, τον ανεξάντλητο πλούτο τους. Η σύμβαση τις είχε ψευτίσει και ρηχάνει· η ποίηση τους ξαναδίνει την αλήθεια και το βάθος τους. Τώρα πια είναι πλάσματα ζεστά από ζωή και ακτινοβολούν ζωή. Φτιάχνουν καταστάσεις: σκέψεις, συγκινήσεις, τάσεις, όπως η ζωή γεννάει ζωή. Ο τεχνίτης είναι εδώ στην κύρια σημασία του όρου: ποιητής. Ποιεί – δημιουργεί, και η ποίησή του είναι πράξη δημιουργίας».¹

Την αλήθεια αυτή τη βεβαιώνει, νομίζω, η προσωπική του καθενός πείρα. Όταν αναταράζεται η ζωή μας από κάτι βαθύ και απροσδόκητο και θέλομε να συντηρήσομε τη χαρά ή να δαμάσομε τη θλίψη μας, ζητούμε τη βοήθεια της δημιουργικής, της ποιητικής γλώσσας: πανηγυρίζομε ή θρηνούμε «ποιητικά», με τον ύμνο ή το μοιρολόγι, ακόμα και αυτοσχεδιάζομε… Τις περισσότερες όμως φορές δανειζόμαστε από καθιερωμένους ποιητές τους στίχους που εκφράζοντας ζωντανά «φτιάχνουν την κατάσταση» που ζούμε, και ταυτόχρονα μας ανακουφίζουν, όπως η Τέχνη ξέρει να αλαφρώνει τον άνθρωπο. «Βρες έκφραση για ένα πόνο» (παρατηρεί σ’ ένα περίφημο «Στοχασμό» του ο Oscar Wilde²) «και θα σου είναι αγαπητός. Βρες έκφραση για μια χαρά και εντείνεις την έκστασή της. Θέλεις ν’ αγαπάς; Κάνε χρήση της μετάνοιας, της αγάπης, και οι λέξεις θα πλάσουν τον πόθο από τον οποίο ο κόσμος φαντάζεται πως πηγάζουν οι λέξεις. Έχεις καμιάν οδύνη που σου τρώει τα σωθικά; Βαφτίσου στη γλώσσα της οδύνης, μάθε την προφορά της από τον πρίγκηπα Hamlet³ και τη βασίλισσα Conatane και θα ιδείς ότι η απλή έκφραση είναι τρόπος παρηγοριάς και ότι η φόρμα που είναι η γέννα του πάθους, είναι και ο θάνατος του πόνου». […]

Ε. Π. Παπανούτσος
«Το δίκαιο της πυγμής»

Την κατά σαυτόν έλα

• (Να νυμφευτείς αυτή που σου πρέπει)

Beautiful Greek Music – Hermes

Σχεδόν 500 χρόνια μετά την απαρχή των μεγάλων γεωγραφικών και ιστορικών ανακαλύψεων, οι γλωσσολόγοι υποστηρίζουν πως περίπου 5.000 διάλεκτοι εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Η αιτία που εμπόδισε τους ανθρώπους να συνεχίσουν να εκφράζονται στη γλώσσα των προγόνων τους δεν είναι άλλη από τον αποικισμό.

Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι ο άνθρωπος μπορεί να παράγει 150 διαφορετικούς ήχους. Στα αγγλικά, που είναι η πιο διαδεδομένη γλώσσα, περιλαμβάνονται περίπου 55 από αυτούς τους ήχους, στα Νορβηγικά 75, ενώ στη γλώσσα της φυλής των Βουσμάνων, που ζουν στην έρημο Καλαχάρι, περιλαμβάνονται περισσότεροι από 145 ήχοι.

Επεκτατισμός

Αυτό καθιστά την εν λόγω διάλεκτο μία από τις πιο πλούσιες που υπάρχουν. Ωστόσο η συγκεκριμένη αλλά και άλλες διάλεκτοι κινδύνεψαν με εξαφάνιση και κάποιες από αυτές εξαφανίστηκαν, εξαιτίας του επεκτατισμού κάποιων λαών και της δίψας για χρήμα.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι μόνο στην Αμερική υπολογίζεται πως περίπου 1.000 διάλεκτοι κινδύνεψαν με εξαφάνιση ή εξαφανίστηκαν τα τελευταία 30 χρόνια.

Όταν σταματήσει κανείς να σκέφτεται και να αντιλαμβάνεται τον κόσμο στην προγονική του γλώσσα, τότε αυτό, σύμφωνα με τους ειδικούς, συνεπάγεται την απώλεια σημαντικών ικανοτήτων του εγκεφάλου, οι οποίες δύσκολα θα αντικατασταθούν. Αποτελεί, επίσης, και πηγή ψυχικού πόνου και κοινωνικού αποπροσανατολισμού για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που παλεύουν να αποκτήσουν μια νέα ταυτότητα χωρίς να έχουν τις λέξεις να εκφράσουν αυτή την αγωνία.

Ζωντανό παράδειγμα αποτελεί η φυλή των Κομάνι. Τα 500 χρόνια κατοχής από αποίκους, οι οποίοι ήρθαν αρχικά από τα βάθη της Αφρικής και στη συνέχεια από την Ευρώπη, επέβαλαν στους Κομάνι τη σιωπή. Ένας πλούτος λέξεων για το νερό, τα φυτά, τα ζώα και τα πνεύματα εξαλείφθηκε. Σήμερα, η κατακερματισμένη φυλή προσπαθεί να ξαναγεννηθεί από τις στάχτες της, καθώς επιδιώκει να επανακτήσει τη γλώσσα, αλλά και τη γη της. Χαρακτηριστικά, ένας από τους εναπομείναντες της φυλής δηλώνει πως «κάθομαι εδώ, χωρίς τη γλώσσα των γονιών μου. Είμαι ανίσχυρος… Μερικές φορές αισθάνομαι ότι εξαφανίζομαι. Αυτό μου προκαλεί λύπη».

Υπήρξαν πάντως και άλλες φυλές που κυνηγήθηκαν ανελέητα. Στη Νότια Αφρική οι Ολλανδοί εισβολείς χαρακτήρισαν την γλώσσα των Κάι «άναρθρες κραυγές πιθήκων».

Το κυνήγι της εθνικής καθαρότητας υπήρξε ανάμεσα στις μάστιγες του αιώνα μας. Ξέσπασαν πόλεμοι ενάντια σε φυλές. Αγρότες εναντίον κυνηγών και αποικιοκράτες εναντίον πολιτισμών υπήρξαν τα βασικά ιστορικά γεγονότα για πολλές δεκαετίες. Αυτού του είδους η γενοκτονία ήταν η βασική εμπειρία όσων ζούσαν σε αγροτικές περιοχές, στις οποίες εισέβαλαν οι αποικιοκράτες. Χρησιμοποιώντας σίδερο, άλογα, μικρόβια, όπλα, εισέβαλαν στις περιοχές των κατοίκων του Νέου Κόσμου. Ασχέτως αν ήταν «νέος» μόνο για εκείνους…

Εύα Καραμανώλη

Τον βίο οικονόμει

• (Να μη σπαταλάς άδικα τη ζωή σου)

 Stellardrone – Echoes

ΠΙΘΑΝΟ ΣΗΜΕΙΟ ΖΩΗΣ

Θεέ μου φοβάμαι ότι φταις εσύ

για όσα γίνανε και φτιάχτηκαν

τίποτα όμως δεν είναι δικό σου λάθος

αφού είσαι όπως όλοι μας κλωνοποιημένος

ο χρόνος κατάντησε ψυχρή αποξένωση

γύρω μου οι μηχανές μιας τερατώδης κοινωνίας

καθώς κοιτάζω προβληματίζομαι

κι όμως τίποτα ανθρώπινο δεν με φοβίζει

πιστεύω πως κάθε όνειρο έχει δικαίωμα στον ύπνο

μονάχα που μερικές φορές η ψυχή θλίβεται

κι ας είναι αιώνια

όπως μας το βροντοφωνάζει η θρησκεία

 βλέπεις ο νους του μοναχού

ξεμυαλίστηκε στην απεραντοσύνη

ας μην σβήσει ποτέ λίγο φως

όσο ελάχιστο κι αν απομείνει

 ό,τι έγινε δεν πρέπει να ξαναγίνει

πιθανό σημείο ζωής αξιοσημείωτης:

της Τροίας η Ελένη ποιήτρια

στιχουργός ο Μενέλαος πανούργος.

© MENELAOS KARAGIOZIS, HELLENIC POETRY,

WEST DRAYTON, LONDON, 19/01/17

ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ, Σελ. 51

 Χαλεπόν εσθλόν έμμεναι

• (Είναι δύσκολο να κατορθώσει κάποιος να παραμένει συνεχώς καλός)

Beautiful Greek Music – Hera

 ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΥΝΗ

Η ταπεινοφροσύνη

Μοιάζει με ουράνιο ανεμοστρόβιλο,

Που μπορεί να ανεβάσει

Τη ψυχή, από την άβυσσσο της αμαρτίας,

Στα ύψη του ουρανού.

© ΙΟΥΛΙΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ,  ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΕ, 2016

ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΥΝΗ

Ποίηση είναι όταν ένα συναίσθημα έχει βρει τη σκέψη του και η σκέψη έχει βρει τις λέξεις.

Epicuros – Interstellar (Ambient, Downtempo, Psybient)

«Οι κούφιοι άνθρωποι»

    (Τόμας Σ. Έλιοτ)

Είμαστε οι κούφιοι άνθρωποι/ είμαστε οι βαλσαμωμένοι άνθρωποι

σκύβοντας μαζί/ κεφαλοκαύκι άχυρο. Αλίμονο!

Οι στεγνές φωνές μας, όταν/ ψιθυρίζουμε μαζί

είναι ήσυχες και ανόητες/ σαν άνεμος σε ξερό χορτάρι

ή πόδια ποντικών σε σπασμένο γυαλί/

στο ξερό μας κελάρι.

Σχήμα χωρίς μορφή, σκιά χωρίς χρώμα

παραλυμένη δύναμη, χειρονομία χωρίς κίνηση.

Αυτοί που πέρασαν/ με ολόισια μάτια, στου θανάτου το άλλο  Βασίλειο

μας θυμούνται-αν καθόλου-όχι ως χαμένες

 βίαιες ψυχές, μα μονάχα/ ως κούφιους ανθρώπους

τους βαλσαμωμένους ανθρώπους….

                         III

 «…αυτή είναι η νεκρή χώρα/ αυτή είναι του κάκτου η χώρα

 εδώ τα πέτρινα είδωλα/ σηκώνονται, εδώ λαμβάνουν

την ικεσία ενός χεριού νεκρού ανθρώπου
κάτω από το σπίθισμα σβησμένου άστρου…

                          V

…Mεταξύ ιδέας/ και πραγματικότητας
μεταξύ κίνησης/ και δράσης/ πέφτει η Σκιά

                            Γιατίι δικό σου είναι το βασίλειο
Μεταξύ αντίληψης/ και δημιουργίας

 μεταξύ κίνησης/ και απάντησης/ πέφτει η Σκιά

                           Η ζωή είναι πολύ μακριά

 Μεταξύ πόθου/ και σπασμού

μεταξύ δύναμης/και ύπαρξης/
μεταξύ ουσίας/ και πτώσης

 πέφτει η Σκιά

                          Γιατί δικό σου είναι το βασίλειο
γιατί δική σου είναι η ζωή/ γιατί η ζωή είναι δική σου

δική σου/ αυτός είναι ο τρόπος
που ο κόσμος τελειώνει

 όχι με ένα πάταγο αλλά με ένα λυγμό».

 (Τ. Σ. Έλιοτ, «Οι κούφιοι άνθρωποι», σ. 117, «Άπαντα ποιήματα», μτφ. Αριστοτέλης Νικολαϊδης, εκδόσεις Κέδρος).

ΙΤΖΙΚΑΣ

Epic Greek Music – Poseidon

ΤΩΡΑ ΚΛΕΙΣΤΕ ΤΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ
(NOW CLOSE THE WINDOWS)

Τώρα κλείστε τα παράθυρα και ησυχάστε όλους τους αγρούς:
Αν πρέπει τα δέντρα, άστε τα να θροΐζουν σιωπηλά·
Κανένα πουλί δεν κελαηδάει τώρα, κι αν υπάρχει,
Ας είναι η απώλειά μου.

Θα περάσει καιρός προτού οι βάλτοι ξανασχηματιστούν,
Θα μου πάρει καιρό προτού ξεμυτίσει το πρώτο πουλί:
Κλείστε λοιπόν τα παράθυρα και μην ακούτε τον άνεμο,
Αλλά κοιτάξτε τα όλα να σαλεύουν απ’ τον αέρα.

ΑΧΝΗ ΧΙΟΝΙΟΥ
(DUST OF SNOW)

Ο τρόπος που ένα κοράκι
Τίναξε κατά πάνω μου
Την άχνη του χιονιού
Από ένα κωνοφόρο δέντρο

Έχει δώσει στην καρδιά μου
Μια αλλαγή διάθεσης
Κι έσωσε κάποιο κομμάτι
Μιας μέρας που είχα μετανιώσει.

PEOPLEANDIDEAS

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΗΡΑ

Σ’ ένα κιτρινισμένο δάσος ήταν ένα σταυροδρόμι, και εγώ

Λυπόμουν που να πάρω και τους δυό τους δρόμους δε γινόταν,

Γιατί ένας ταξιδιώτης ήμουν, στάθηκα πολύ καιρό

Και κάτω κοίταζα τον ένα ως το μακρυνό

Σημείο που έγερνε και μέσα στα χαμόκλαδα χανόταν.

Ύστερα, δίκαια κι ωραία, πήρα, αποφασισμένος,

Τον άλλο δρόμο, κι ίσως να ήτανε και τυχερό

Μια κι ήτανε απάτητος, χορταριασμένος·

Αν και εκεί μπροστά μου ήτανε φθαρμένος·

Στην αρχή τους ήταν όμοιοι και οι δυό.

Όμοιοι απλώνονταν μπροστά μου εκείνο το πρωί

Στα φύλλα επάνω ούτε βήμα δε φαινόταν να’ χει κάνει πίσω.

Ώ ! άφησα τον πρώτο για μια άλλη μέρα ! Επειδή

Όμως ήξερα πως ο ένας δρόμος σε άλλον οδηγεί

Αμφέβαλλα αν ποτέ μου θα μπορούσα να γυρίσω πίσω.

Σε κάποιο τόπο θα το λέω μετά από καιρό

Αναστενάζοντας χρόνια και χρόνια μετά:

Πως σ’ ένα δάσος ήταν ένα σταυροδρόμι, κι εγώ –

Πήρα τον δρόμο τον λιγότερο πεπατημένο, κι αυτό

Έκανε όλη τη διαφορά.

ΚΑΣΤΕΛΛΑΚΙΑ

Calibrate – Etheric Echoes